خزرخبر: به تمامی محیط‌‌هایی که در آن‌ها زندگی جریان دارد و مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در ارتباط هستند محیط زیست گفته می‌شود که بر رشد و نمو و رفتار موجودات مؤثر هستند.

حفاظت محیط زیست در قرن21 به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایه توسعه پایدار شناخته می‌شود.

محیط زیست انسانی شامل هوا، آب، خاک، گیاه، بیشه، مرتع، دریا، دریاچه، رودخانه، چشمه، آبزیان، حیوانات، کوه، دشت، جلگه، کویر، شهر و یا ده است و آلودگی محیط زیست مهم‌ترین مشکلی است که انسان را با دشواری‌هایی زیادی روبرو کرده.

حقوق محیط زیست که ابزاری مهم برای نظارت و مدیریت توسعه پایدار است و در خط‌مشی‌گذاری و تصمیم‌سازی اقدامات حفاظتی محیط زیست، استفاده معقول و متعارف از منابع طبیعی تاثیرگذار است.

در حال حاضر آنچه که بیش از همه در مورد محیط زیست بحث می‌شود محیط زیست دریا، تنوع زیستی و آب و هوا بوده و بحث پیرامون محیط زیست جنگل بسیار ابتدایی است اما این منابع وابسته به هم بوده و در ارتباط مستقیم با همدیگر قرار داردند چراکه این دریا است که با ایجاد ابرهای باران‌زا و رطوبت و زمینه ایجاد محیط جنگلی را فراهم می‌کند و همچنین جنگل با ایجاد رودها و انهار و مواد مغذی زمینه محیط زیست را در دریا فراهم می‌کند، بنابراین وجود یکی بدون آن دیگری ممکن نیست.

حامد باقری مسئول کانون ساحل سبز مازندران، با اشاره به اینکه دریا خزر بیش از اندازه کثیف است که بتوان با برنامه‌های پاکسازی سواحل، اقدامی عملی انجام داد، گفت: پاکسازی به عزمی بین‌المللی نیاز دارد و تمامی کشورهای حاشیه دریای مازندران باید همکاری کنند.

باقری افزود: عامل بسیاری از آلودگی‌های ناشی از دریای مازندران، روسیه و آذربایجان هستند که اسکله‌های نفتی این دو کشور بیشترین سهم را در آلودگی این دریا دارند.

مسئول کانون ساحل سبز مازندران یادآور شد: حفاظت از محیط زیست دریایی در بخش مربوط به ایران، باید در زمینه فاضلاب‌های خانگی خانه‌های حاشیه رودخانه، کانال‌های شهر که به سمت رودخانه‌ها هدایت می‌شود و زباله‌هایی که متأسفانه، بعضاً شاهد دپوی آنها در مکان‎‌هایی که فاصلۀ کمی با دریا دارند باید مورد توجه جدی قرار داده شود.

وی تأکید کرد: مسئولان با ایجاد بسترهای لازم برای فرهنگ‌سازی، مدیریت بخش حفاظت محیط زیست را باید به مردم بسپارند و امید داشته باشند که با مشارکت اجتماعی گسترده این مشکل جهانی حل شود و اگر مردم پای مشارکت در چنین کارهایی نیایند، امیدی به بهبود این مشکلات نیست.

باقری با بیان اینکه حجم زباله‌ها توان تنفس طبیعت را می‌گیرد، گفت: علاوه بر دریا بسیاری از جنگل‌ها در حال نابودی هستند، برای نمونه، جنگلی در منطقه بونده محمودآباد وجود دارد که طرح شناسایی و ثبت درختان کهنسال را در آنجا پیاده کردیم و در حال اجرا است.

وی با اشاره به اینکه سرشاخه‌های بسیاری از درختان به دلیل زباله‌های موجود در جنگل در حال از بین رفتن هستند، افزود: بیشتر درختان با روش‌های مصنوعی تکثیر شدند و از حالت طبیعی خارج شدند و این خود موجب می‌شود در برابر آلودگی‌ها نتوانند مقاومت کنند.

این فعال محیط زیست با بیان اینکه زباله، مواد به جا مانده از مواد مصرفی است که برای تولید آن نیاز به صرف انرژی است و برای تولید انرژی، طبیعت به صورت غیرمستقیم آسیب می‌بیند، گفت: این رابطه ما را به سوی مصرف‌گرایی سوق می‌دهد و ضرورت مدیریت در این حوزه لازم است و امروزه، مصرف‌گرایی مفرط بیش از هر پدیدۀ دیگری برای طبیعت خطرناک شده و عدم مدیریت در این حوزه، چالش موجود را عمیق‌تر می‌کند.

وی توصیه کرد: مشکل زباله‌ها را می‌توان با روش دفن مکانیزه حل کرد و این روشی است که شیرابه‌های حاصله از زباله‌های دفن شده به سمت مشخصی هدایت و با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، اقدام به تبدیل این شیرابه‌ها به مواد مصرفی از قبیل کودهای عالی می‌شود.

آرمان سعادتی کارشناس حفاظت از محیط زیست ، با اشاره به اینکه مشکلات زیست محیطی بسیار زیاد است به طوری که علاوه بر آلودگی جنگل و دریا در شمال، حتی آلودگی هوا در جنوب کشور نیز برای مردم آزاردهنده است، گفت: ایران از جمله کشورهایی که در شمال و جنوبش مرزهای آبی دارد و به دلیل آنکه دریا و مرزهای آبی نقش مهمی در اکوسیستم دریایی و انسانی و نیز اقتصاد کشور دارد، پس پرداختن به حفظ محیط زیست آن از اهمیت به ‌سزایی برخوردار است.

سعادتی افزود: در حفظ محیط زیست دریایی شناخت مبدأ الودگی و شناخت عوامل آلوده کننده مهم است.

وی تصریح کرد: با رشد شهرها و ایجاد نیازهای جدید، وسایل آلوده کننده نوینی نیز به وجود آمدند که از مهم‌ترین آنها مربوط به آلودگی ناشی از مواد شیمیایی پساب‌ها است که حاصل فعالیت‌های خانگی و کارخانه‌ای است.

این کارشناس با بیان اینکه فعالیت‌های کشاورزی وابسته به کودهای شیمایی است و این خود در مسیر پایانی آن موجب آلودگی‌های زیست محیطی دریایی می‌شود، یادآور شد: کشاورزی در روزگار کنونی به موجب استفاده بی‌رویه از کود و سم‌های کشاورزی آلودگی‌های شدید زیست محیطی را در خاک و آب و هر چیزی که وابسته به آن ایجاد کرد.

وی عامل انسانی و عامل طبیعی را دو عامل موثر درآلودگی محیط زیست دانست و با ابراز خرسندی از اینکه هر دو عامل تا حدود زیادی قابل کنترل است، گفت: در زمینه عوامل انسانی می‌توان با اتخاذ روش‌هایی میزان این آلودگی را کاهش داد و از مهم‌ترین این عوامل می‌توان از تصفیه خانه‌های مناسب و موثر در کارخانه‌جات استفاده کرد.

سعادتی از دیگر موارد جلوگیری از آلودگی‌های زیست محیطی را استفاده از کشاورزی ارگانیک طبیعی در پرورش محصولات کشاورزی عنوان کرد و افزود: می‌توان با ایجاد سدها و آب‌بندهایی برای کاهش ورود پساب‌ها به دریا استفاده کرد و نیز با تغییر میزان مواد محلول در آب در اثر دخالت انسانی از آلودگی آب کاست.

مهدی صارمی یکی از ساحل‌نشینان دریای مازندران، با بیان اینکه سواحل دریا بسیار آلوده است و موجب اذیت و آزارمان می‌شود، گفت: مسافران فقط برای خوشگذرانی به ساحل می‌آیند و به این فکر نمی‌کنند برای آینده نیز باید به همین ساحل برای تفریح بیایند و یا افراد دیگری نیز می‌خواهند از اینجا استفاده کنند و آنان مجبورند هنگامی وارد ساحل می‌شوند به جای لذت بردن از دریا به زباله‌ها نگاه کنند.

صارمی افزود: علاوه بر زباله‌ها، پساب کارخانه‌های موجود در روخانه‌ها هم وارد دریا می‌شود و برخی مواقع در سواحل این پساب‌ها رسوب می‌کند و ساحل قابل استفاده نیست.

وی یادآور شد: کارخانه‌جات فقط به منفعت خود توجه می‌کنند و اصلا توجی به محیط زیست ندارند.

حفظ محیط زیست وظیفه همگان بوده چون این موهبتی است برای تمامی نسل‌ها که در این زمینه مردم و مسئولان باید احساس وظیفه کنند.

دامنه تخریب محیط زیست به حدی وسیع است که همگان به تخریب محیط زیست می‌پردازند، کشاورزان بدون مجوز مبادرت به حفر چاه و استفاده بیش از اندازه از سموم کشاورزی و کوهای شیمیایی کرده و همچنین جنگل و مرتع را به اراضی کشاورزی تبدیل می‌کنند، دامداران خارج از فصل و بیش از ظرفیت مراتع، دامهای‌شان را می‌چرانند، صیادان ماهی شب و روز بدون مجوز در سراسر دریاچه دام قرار می‌دهند و علاوه بر صید غیرقانونی ماهی، شکارچیان همچنان به شکار غیرقانونی ادامه می‌دهند.

هدف انتقاد از هیچ نهاد یا فردی نیست، تخریب‌های با چنین ابعاد گسترده‌ای خود گویای این است که قدر طبیعت به اندازه کافی شناخته نشده و تا هنگامی که اهمیت محیط زیست به قدر کافی روشن نشود و به عنوان ضامنی در برابر هر گونه تخریب جزو معارف همگانی در نیامده باشد، در بر همین پاشنه می‌گردد.