خزرخبر: گونه شمشاد با نام علمی buxus hyrcana  که در جنگل‌های شمال ایران رشد می‌کند درختی همیشه سبز و بومی جنگل‌های هیرکانی بوده که چندسالی است به دلیل آفتی به نام شب‌پره بر سر زبان‌ها افتاده است.

گونه شمشاد که از گونه‌های در خطر انقراض بوده در سال‌های اخیر درگیر یک آفت که عامل آن قارچی به نام cylindrocladiam buxicola است شده که برای حامیان محیط ‌‌‌زیست و دوستداران منابع‌طبیعی و جنگل‌ها کابوسی را بوجود آورده است که ظاهرا رهایی از آن به این راحتی‌ها نیست.

آفت شب پره گونه‌ای پروانه‌ای که در شرق آسیا بوده نخستین بار حدود 10 سال قبل در آلمان و کشورهای اروپایی فراگیر شده است در چندسال اخیر در جنگل‌های شمال ایران و سال گذشته در درختان شمشاد در مازندران مشاهده شد.

آفت شب پره یا بیماری بلایت و یا سوختگی شمشاد که باعث خوردگی برگ‌ها و ساقه‌ها و خشکیدگی و سوختگی درخت می‌شود اولین بار در جنگل‌های گیلان و در آستارا دیده شد.

این آفت در جنگل‌های اروپا خسارت‌های زیادی بوجود آورد، خسارت آفت شب‌پره به جنگل‌های شمشاد شمال ایران هم کم نبوده و باعث خشک و نابودن‌شدن چند هزار هکتار از جنگل‌های شمشاد در غرب مازندران شده است.

و اما آفت شب‌پره در استان در خرداد سال گذشته در درختان شمشاد منطقه نمک آبرود چالوس مشاهده شد که پس از آن شمشادهای غرب استان در نوشهر را که دارای ارزش اکولوژیکی بسیار زیادی هستند را هم مورد حمله قرار داد.

در ارتباط با این موضوع و مهار آن جلسات و نشست هایی در اداره کل  مدیریت بحران استانداری مازندران انجام شد.

با این حال این بیماری همچنان در منحصربفرد ترین جنگل‌های دنیا یعنی جنگل‌های هیرکانی و به خصوص مازندران جولان می‌دهد و متولیان امر هنوز موفق به مهار آن نشده‌اند.

در مقابله با آن محلول پاشی و در برخی نقاط سم پاشی صورت گرفت اما این آفت همچنان به پیشروی خود ادامه داده تا به مناطق جنگلی آمل و حتی نکا سرایت کرده است و گزارش ها حاکی از آن است که مناطق دیگر جنگلی و درختان شمشاد سالم هم در حال آلوده‌شدن هستند.

در همین ارتباط پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران-ساری مساحت درگیر آفت شمشاد در این حوزه را 122 هکتار اعلام کرده است.

بر اساس این گزارش، از کل مساحت بیش از 7 هزار هکتاری از رویشگاه‌های شمشاد حوزه اداره کل منابع‌طبیعی ساری تا خرداد ماه سال جاری 122 هکتار از این جنگل‌ها در نور، آمل و نکا به این آفت مبتلا شده‌اند.

آفت شب پره شمشاد که گویا ظاهرا از کشورهای اروپایی  و آسیایی در اثر انتقال شمشادهای تزئینی که آلوده به این آفت بوده‌اند به کشور وارد شده است در حال پیشروی و جولان در جنگل‌های شمال و بالاخص مازندران است.

این آفت که از پوست و تنه و شاخه گیاه تغذیه می‌کند تیشه به ریشه شمشادهای جنگل‌های شمال و مازندران که بزرگترین ذخیره‌گاه شمشاد جهان محسوب می‌شود زده است.

آفت شب‌پره که با گرمای هوا فعالیت بیشتری دارد در حال حاضر در جنگل‌های مازندران طغیان کرده و به سرعت در حال انتشار است که اگر مبارزه با آن صورت نگیرد در صورت ادامه‌دار شدن آن رویشگاه های شمشاد به طور کامل از بین می‌رود.

با توجه به اهمیت گونه شمشاد که از ذخایر جنگلی محسوب می‌شود مبارزه با آفتی که این گونه ارزشمند را درگیر خود کرده ضروری است چراکه نابودی شمشادها باعث نابودی گونه های دیگر از جمله سایه‌پسندها و و دیگر گونه‌های درختی هم خواهد شد و همچنین زیستگاه‌های حیات‌وحش در جنگل ها هم دچار مخاطره می‌ کند.

با توجه به صعب‌العبور بودن مناطق جنگلی در استان و سختی دسترسی به این مناطق برای مبارزه با این آفت هم کار را مشکل‌تر کرده است.

سازمان جنگل‌ها و منابع‌طبیعی استان که به عنوان متولی این بخش هستند باید با به کارگیری از متخصصان در این حوزه از انتشار و ورود به عرصه‌های دیگری که هنوز آلوده نشده‌اند اهتمام بیشتری ورزند و مانع از ورود گونه مهاجم و مخرب به عرصه‌های سالم شوند.

جلوگیری و کنترل آفت و نجات شمشادها که به جان جنگل های استان مازندران افتاده است توسط جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان لازم و ضروری است و با توجه به انتشار و گسترش بیماری در شمشادها می‌طلبد که همه دستگاه‌ها، بخشداران، دهیاران در مبارزه با با این بیماری که گونه مهم شمشاد را در معرض خطر نابودی قرار داده پای‌کار بیایند.