خزرخبر:سد گلورد در ۴۵ کیلومتری شهرستان نکا در استان مازندران بر روی رودخانه نکارود ساخته شده و آبگیری اولیه خود را چند هفته پیش آغاز کرده و قرار است به ‌زودی حدود ۳۰ هزار درخت از جنگل‌های هیرکانی با پیشرفت آبگیری سد قطع و از محل خارج شود و نیز مسئولان اجرایی این پروژه از همان نخستین روزهای آبگیری سد، با شکایت شالیکاران پایین‌دست رودخانه مبنی بر خشک شدن مزارع آن‌ها مواجه شدند.

مکان‌یابی و مطالعات این سد در ابتدای دهه ۸۰ انجام گرفت و گفته می‌شود ارزیابی زیست‌محیطی آن نیز به تأیید سازمان محیط‌زیست رسیده اما تغییرات اقلیمی و برداشت‌های زیاد از آب‌های جاری و آبخوان‌های نکا، شرایط آبی دشت نکا و رودخانه نکارود را به نحوی دگرگون کرده که بهره‌برداری از این سد را اکنون توجیه‌پذیر نمی‌کند و به تنش‌های آبی این منطقه هم می‌افزاید.

کاهش دبی ۸۰ درصدی این رودخانه در حال حاضر به حدی است که در تابستان آب رودخانه درون شهر کاملاً قطع می‌شود و همچنین برداشت آب از آبخوان‌های نکا با حفر چندین چاه با مجموع آبدهی حدود ۸۰۰ لیتر بر ثانیه که در چندین سال در فازهای مختلف برای تأمین آب شرب نکا و ارسال آن به شهر بهشهر انجام‌ گرفته، آبخوان‌های دشت نکا را به‌سرعت به سوی تهی شدن پیش می‌برد و گزارش‌ها از کاهش سریع سطح آبخوان‌ها به بیشتر از ۴۰ درصد خبر می‌دهد به ‌طوری‌ که از چند سال گذشته این دشت ممنوعه اعلام‌شده اما همچنان محاسبه و نظارت درستی از برداشت آب چاه‌ها در این منطقه وجود ندارد.

آبگیری سد گلورد برای اندک آب موجود رودخانه در حالی‌که حتی کمترین حقابه محیط ‌زیستی آن نیز در تابستان وجود ندارد، در حال حاضر تغذیه آبخوان‌ها را متوقف و سطح آب را با سرعت بیشتری کاهش خواهد داد و نیز خطوط لوله انتقال آب سد پس از آبگیری، به سمت بهشهر و گلوگاه می‌تواند بر این تنش‌های آبی بیفزاید.

در چنین شرایطی، پایش مستمر آبخوان‌های دشت نکا و جایگزینی آب‌های برداشته‌شده به‌ وسیله رها کردن حقابه محیط‌ زیستی رودخانه با هدف ثابت نگه‌داشتن حجم آبخوان‌های دشت نکا، تنها امری ضروری، حیاتی و سرنوشت‌ساز برای زندگی و معاش مردم این شهرستان بشمار می‌رود و پیش از آبگیری این سد باید به آن رسیدگی شده و کسری‌ها با ابزار مختلف جبران شده و در همه برداشت‌ها حد معینی رعایت شود.

از مشکلات دیگر به زیر آب رفتن یکی از بهترین چشمه ‌آبشارهای ایران با حجم دبی آب زیاد و قطع بیش از ۳۰ هزار درخت تنومند از جنگل، موجب تأسف طبیعت دوستان و کارشناسان محیط‌زیست شده است که در این مورد هیچ اطلاع‌رسانی عمومی از قبل انجام نپذیرفته اما مسئولان منابع طبیعی منطقه با قطع ۲۴ هزار درخت جنگلی در پشت مخزن موافقت کردند اما برآوردهای میدانی نشان می‌دهد احتمال قطع بیش از ۳۰ هزار درخت وجود دارد و اگر قرار باشد مخزن سد با ۱۱۳ میلیون مترمکعب آبگیری شود شمار درختان قطع‌شده به بیش از ۵۰ هزار درخت می‌رسد و همچنین ساخت یک پل بزرگ به طول ۴ کیلومتر در کنار این سد و در دل مناطق بکر جنگلی شمال ایران که از سوی مسئولان باهدف توسعه گردشگری شهری صورت می‌گیرد، زمینه‌ساز تخریب بیشتر مناطق جنگلی و ویلاسازی را که هم‌اکنون دارای بافت روستایی کم تراکم است، فراهم می‌آورد.

پلی که می‌توانست کوچک‌تر و کمی دورتر ساخته شود با اندک تغییراتی به یکی از بزرگ‌ترین پل‌های ایران بدل شد که توجیه اقتصادی و زیست‌محیطی لازم را ندارد.

نابودی آبشار زیبای «اسپه او»

چشمه ‌آبشار ارزشمند «اِسپه او» با جلوه خزه‌ای که سالیان متمادی محل جذب گردشگران طبیعت‌دوست بوده و دره‌های پرشیب با پوشش متراکم جنگلی که بهترین فضا را برای حفظ و نگهداری آب‌های جاری شیرین و سالم به وجود آورده است، هم‌اکنون باید در مخزن سدی انباشته شود که در معرض آلودگی‌هایی از جمله پوسیدگی ریشه درختان و تبخیر زیاد و افزایش حشرات موذی و انگل‌ها و تولید گاز متان و دی‌اکسید کربن و سولفید هیدروژن و سم متیل جیوه قرار می‌گیرد.

در شمال ایران به دلیل ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی خاص دریا، جنگل و کوهستان هر آنچه جنگل متراکم‌تری داشته باشیم، باران و ذخیره آب بیشتری خواهیم داشت و از این طریق رودخانه‌ها و آبخوان‌ها را پرآب‌تر می‌کنیم و زمین‌های کشاورزی جلگه‌ها را سیراب‌تر می‌کنیم.

امید است مسئولان منطقه با تغییر رویه خود از آسیب‌های زیست‌محیطی سد گلورد کاسته و با کاهش حجم مخزن سد جلوی زیر آب رفتن این چشمه‌آبشار ارزشمند را گرفته و با بازبینی و نظارت در حجم برداشت‌های آب از سد و آبخوان‌های نکا از پیامدهای زیست‌محیطی آتی پیشگیری کنند.