خزرخبر- مازندران استانی است سرسبز كه زیبایی آن همیشه زبان زد خاص و عام در داخل و خارج از كشور بوده و توانسته آرامش را براي مسافران به ارمغان بياورد.

ورود بيش از چند میلیون نفر مسافر در ايام تابستان (به گفته مسئول ارشد استان)نشان از رضايت مردمي دارد كه به اين استان سفر مي كنند.

اما در اين بين بايد ديد كه اين سفرها چه فوايد و ثمرات مثبت و منفي براي مردم مازندران دارد؟آيا مردم و مسئولين مازندران توانسته اند بهره برداري هاي لازم را از اين مسافرها داشته باشند يا خير؟
و اما اثرات منفي ورود مسافران به مازندران:

طبیعت مازندران با حرکت خزنده تغییرات مخرب محیط زیست بوسيله انسان سبب شده است که این طبیعت حیات بخش درحال وفات باشد.

بوجود آمدن ترافیک های سنگین در محورهای عبوری ،كه این میزان ترافیک از گنجایش جاده های استان خارج می باشد و سبب تاثيرات منفي مادي و معنوي مي شود.

افزايش میزان آلودگی هوا که سبب تغییرات آب وهوایی وگرم تر شدن و کاهش میزان بارش و نابودی حیوانات و گیاهان نادر وکمیاب دارویی ودرمانی مازندران خواهد شد و تاثیر مخرب آن بر صنعت كشاورزي.
از جمله مشکلات دیگر نيز می توان به زباله ها و پسماندهای تفریح های به ظاهر خوشایند اشاره کنیم که اگر کمی حسابگر باشیم با فرض سهم هر نفر مسافر را از زباله های تولید شده فقط 100گرم در نظر بگیریم وآن را در چند میلیون نفر ضرب کنیم حاصل عدد بسیار بزرگی خواهد شد که این میزان زباله نیازمند جمع آوری و بازیافت خواهد بود که هزینه بسیاری از درآمدهای کسب شده برای استان مازندران را صرف آن خواهد کرد.

از جمله مشکلاتی که مردم مازندران با بدرقه مسافران همراه خواهند بود چهره نامناسب جنگل ها وسواحل دریا و تفرج گاه های استان می باشند که بوی بد زباله ها و آلودگی ها و تخریب هایی که بر روی درختان جنگل ها که به نشانه یادگاری می نویسند، خواهیم بود.

از طرفي روستا گردي و رونق گردشگري روستايي، به خصوص روستاهايي كه در طول نوار ساحلي درياي خزر قرار دارند مردمي ترين نوع صنعت گردشگري است .

روستاهاي ساحلي به دليل وجود منابع غني همواره در معرض بيشترين بهره برداري ها قرار دارد، به طوري که مهم ترين عنصر جذب گردشگر در اين مناطق عوامل طبيعي و فضاي دلپذيري است.

اگرچه ديدن جاذبه هاي تاريخي و تفريحي به خصوص در روستاهايي که داراي جاذبه هاي زيارتي و تفريحي است، از قديم الايام رواج داشته است، اما عدم وجود برنامه ريزي سيستماتيک موجب شده آثار منفي زيست محيطي، اجتماعي و فرهنگي بيش از آثار مثبت اين پديده باشد.

تغيير کاربري اراضي کشاورزي و گسترش ويلاسازي در دو دهه اخير نه تنها موج عظيمي از سوداگري زمين را به وجود آورده بلکه با استقبال سيل مسافران و گردشگران، مناطق روستايي نوار ساحلي را با معضل دفع و تخليه زباله رو به رو ساخته و علاوه بر آسيب جدي بر صنعت روستا گردي موجب آلوده شدن نوار ساحلي دريا شده است.

به نظرات يك كارشناس توجه كنيد: در حال حاضر آثار منفي توسعه گردشگري در روستاهاي ساحلي درياي خزر بيش از آثار مثبت آن است.

مريم گازا کارشناس ارشد برنامه ريزي توريسم و استاد دانشگاه که در پايان نامه خود به بررسي روستاهاي ساحلي پرداخته، معتقد است زماني يکي از جاذبه هاي روستا بازارهاي سنتي بوده که در مناطق مختلف در ايام هفته برگزار مي شد، توليدات سنتي و عرضه مستقيم کالا خريداران خود را از نقاط مختلف کشور فرا مي خواند اما اکنون روند توسعه گردشگري در روستاها به سمتي حرکت کرده است که بازارهاي محلي پر از محصولات چيني شده است.

به گفته وي کاهش توليدات سنتي، رشد تصاعدي قيمت ارزاق عمومي و افزايش هزينه هاي زندگي روستاييان، تغيير در شيوه رفتاري و سبک زندگي و نوع غذاهاي مصرفي مردم روستا، به فراموشي سپردن البسه محلي و از همه مهم تر آداب و سنن بومي از ديگر پديده هاي منفي اقبال گردشگران به اين مناطق است.

روستاهاي ساحلي درياي مازندران تقريبا از نظر تاسيسات گردشگري غني است، به طوري که در سراسر ايران هيچ منطقه گردشگري به اندازه سواحل درياي خزر داراي تاسيسات گردشگري گوناگون نيست.

تعداد شهرک ها، مجتمع هاي تفريحي و توريستي، ويلاها و پلاژها هم کم نيست، اما آنچه که موجب مي شود اين همه توانمندي فوق العاده مغفول بماند فاصله برنامه ريزي گردشگري از شرايط بومي و محلي منطقه است.
آنچه از خلال صحبت هاي بوميان منطقه بر مي آيد حاکي از آن است که سرمايه گذاري در اين مناطق خارج از روستاها صورت مي گيرد و نتايج حاصل از آن نيز به خارج از روستا منتقل مي شود و منفعتي به جز زباله و ترافيک عايد روستاييان نمي شود.

در همين رابطه اربابي يكي از كشاورزان منطقه ساري به خبرنگار ما در مورد مشكلاتي كه از ورود مسافران براي آنان بوجود آمده مي گويد:متاسفانه به علت آنكه جاده هاي مازندران اكثرا از كنار زمين هاي كشاورزي مي گذرند و فاقد شانه هاي خاكي براي عبور و مرور ماشين هاي كشاورزي مانند كمباين و ... مي باشند باعث بوجود آمدن تصادفات زيادي مي شوند.

قادري يكي از مغازه داران قائم شهري نيز در مورد ورود مسافران بسيار زياد به مازندران مي گويد:فارغ از مسائل ترافيكي و انباشت زباله هايي كه از مسافران به جاي مي ماند،اسكان نابسامان مسافران مي باشد به طوري كه در پياده روهايي كه نزديك مساجد و يا مغازه ها و حتي مكان هاي مسكوني مي باشد چادر زده و برخي اوقات حتي با اهالي آن محل نيز درگيري بوجود مي آيد.

بر پايه اين گزارش توسعه پايدار روستاهاي ساحلي با مشارکت مردم و استفاده از توان و قابليت هاي موجود در منطقه امکان پذير خواهد بود، اگر برنامه ريزي با مشارک مردم محلي همراه شود و دهياري ها و شوراها اسلامي در فرآيند توسعه گردشگري روستايي حضور داشته باشند، ديگر رونق روستاها و ايجاد اشتغال و درآمد چندان دور از ذهن نخواهد بود.

بديهي است مديريت فرهنگي گام اوليه و مقدمه دست يافتن به اهداف توسعه اي کشور است.

البته اثرات منفي و مثبت ديگري نيز مي توان عنوان كرد كه از ورود مسافران به مازندران عايد مردم مي شود:مانند سوء استفاده برخي از مردم از مسافران به عناوين مختلف مانند اجاره اماكن مسكوني با قيمت هاي بسيار بالا و به خصوص در زمان هاي خاص،بي نظمي و نامناسب نمودن چهره جاده ها و خيابان ها و ورودي هاي شهر ها بوسيله تابلو بدست ها،سوء استفاده برخي از جوانان از اماكن استيجاري به علت عدم ارائه مدارك شناسايي،ترويج زندگي هاي مدرن ناموفق،خريد و فروش املاك و اماكن روستايياني كه فاقد اطلاعات لازم از اثرات سوء فروش املاك خود مي باشند.

يكي از شهروندان بابلي كه تاجر نيز مي باشد در گفتگو با خبرنگار ما  گفت:يكي از نقاط ضعف مسئولان استاني اين است كه نظرسنجي علمي و حتي ميداني از مسافران در مورد مشكلات و معايب و محاسن سفر به مازندران انجام نمي دهند.

حسيني افزود:اگر نهاد و يا تشكلي اين نظرسنجي را انجام بدهد و مسئولان استاني نيز از اين نظرسنجي ها استفاده بهينه نمايند مطمئنا بسياري از مشكلات برطرف شده و استان نيز بهره برداري لازم را از ورود مسافران خواهد داشت.

لازم به يادآوري مي باشد كه با ورود مسافران زياد به مازندران براي تقريبا تمام قشرها مشكلاتي بوجود مي آيد كه جاي دارد تا كارشناسان در اين زمينه برنامه هاي كاربردي ارائه نمايند.

مسئولان هر يك از دستگاه هاي عضو ستاد تسهيلات سفر مازندران آمارهاي متفاوتي از عملكرد خود ارائه مي دهند كه بيشتر جنبه تبليغاتي دارد و نه كاربردي و واقعي.

در سال جاري پزشكي قانوني استان مازندران نيز براي اولين بار با مجوزي كه براي اعلام آمار رسمي و واقعي فوتي ها و علل آنها و به خصوص غرق شدن در دريا و تصادفات و ديگر حوادث دريافت نمود و با اطلاع رساني به موقع و زياد توانست تا بسياري از مسئولين از جمله وزير كشور و ديگر مقامات را نسبت به بسياري از معضلات حساس نمايد.

غرق شدن برخي از مسافران در مناطق ممنوعه شنا و تصادفات زياد مسافران به مازندران به دلايل مختلف از ديگر موضوعات قابل تامل مي باشد.

هر چند همه مسئولان به مشكلاتي كه در بحث سواحل و دريا و .... در استان هاي شمالي و به خصوص مازندران وجود دارد اقرار دارند اما متاسفانه متولي خاصي به جز استانداري وجود ندارد و استانداري هم برخي از بهانه ها مانند عدم تشكيل سازمان سواحل،كمبود اعتبار و .... را علت كم كاري در سطح استان مي داند.

بايد بدانيم مشكلات ورود مسافران به استان هاي شمالي فقط در بحث سواحل و دريا نيست ،چرا كه ترغيب مسافران و به خصوص اهالي پايتخت به خريد زمين و ملك در مازندران از ديگر معضلاتي است كه در چند سال اخير در حال تبديل استان سرسبز و كشاورزي مازندران به استاني بي روح و تاريك مي نمايد.

مصطفي كه جواني 32 ساله و از اهالي بابلسر و شاغل در يك مشاور املاك مي گويد:شايد فروش زمين و ساختمان به اهالي پايتخت براي قشر ما خوب باشد اما براي استان در دراز مدت فاجعه بار است زيرا اهالي مازندران در چند سال ديگر نه زميني براي زراعت و نه مكاني براي سكونت خواهند داشت.

لازم به يادآوري مي باشد كه بحث در اين مورد بسيار زياد و مقاله ها و گزارش هاي زيادي نيز پيرامون اين موارد نوشته و منتشر شده كه متاسفانه برخي از مسئولين بي تفاوت از كنار آنها رد شده و اقدامات كارشناسي شده اي به عمل نياورده اند و اين موارد فقط گوشه اي از پيامدهاي عدم برنامه ريزي مسئولان جهت استفاده بهينه از ورود مسافران به مازندران مي باشد كه اميدواريم در دولت يازدهم به اين موضوع توجه ويژه شود.