خزرخبر:ساری و شهرهای دیگر مازندران از سازه‌های بلندبالا سرریز شده‌ است،ساخت ‌وسازهایی بدون توجه به ممنوعیت‌ها، سازه‌هایی بلند که نمی‌دانیم بر روی این خاک سست و جلگه‌ای استوار خواهند ماند.

بی‌گمان این ساختمان‌های بلندبالا با پیمانکاران مشهورشان بسیار هم ایمن و در برابر سیل و توفان پایدارند و به ‌آسانی تا ۸ ریشتر زلزله را تاب می‎آورند و خم به ابرو نمی‎آورند! ولی تنها چیزی که ندارند،هویت است.

ساختمان‌هایی که از زمین آبش را سر می‌کشند و از آسمان اکسیژن را، چیزی جز نماد چیرگیِ پول بر هنر و معماری نیست.

شهروندان نسبت به شهر حق دارند

محمد فاتح دارای مدرک دکتری معماری از بوزار فرانسه، شهر را یک ساختار اجتماعی دانست و گفت: همه شهروندان نسبت به شهر دارای حق‌اند، حق به شهر، دربرگیرنده «تعلق یافتن شهر به شهروندان» و همکاری آنان در همه امور شهری است.

وی با اشاره به نقش مدیران شهری در ساختار شهر، اظهار کرد: در ساختارهای بر پایه سرمایه‎داری، «زندگی شهری» زیر چکمه سرمایه قرار می‌گیرد و چرخش ارزش‌ها اطراف کالاست.

این استاد دانشگاه، شهر را یک پدیده هنری خواند و افزود: شهر یک کار تولیدی که با کنش‌ وری مردم نمود یافته و ریخت‌مند شد، شهروندان آن را در یک «بده بستان بزرگ شهری» برای حق سکونت به دست آورده‌اند.

سرمایه‌داری در ستیز با زیست بوم مازندران

فاتح با انتقاد از وضع موجود در معماری شهرهای مازندران، خاطرنشان کرد: رویه سرمایه‌داری دنبال‌کننده الگوهای خویش است و هم‌ راستا با آن الگوها، بستر‌های بیشتری را برای سودآوری می‌جوید؛ برای همین در این چند سال باسیاست‌های پیش‌گرفته، انبوهی از پول به بازار مسکن و ساخت ‎و سازهای شهری سرازیر شده که به ستیز با زیست‌بوم مازندران است و دیواری برابر «پیشرفت و توسعه پایدار» می‎کشد.

وی با بیان اینکه شیوه جدید شهرسازی اختلاف طبقاتی را نمایان‌تر می‌کند، اظهار کرد: سرمایه‌داری با ویرانگری‌ نوپدید سبب کناره‌نشینی شهری فرودستان می‎شود و آنان را آسیب‎پذیرتر می‎کند تا جایی که سرمایه ‎داری پرچم نوین خود را بر ویرانه‎های شهر گذشته برمی‌افرازد.

مرضیه جعفری محقق و دکتر معمار، نظام سرمایه‌داری را عاملی بر تهی شدن شخصیت شهر دانست و گفت: شیوه‌های سرمایه‌داری با ایجاد دگرگونی‌ در زندگی شهری، سرمایه‎ای مازاد، برای خویش دست‌ وپا می‌کند.

در این سبک از اداره شهر، پروژه‌هایی باهدف دگردیسی زیربنای شهری دنبال می‌شود؛ هم سازه‌های شهری جامه نو به خود می‎بینند و هم شیوه زندگی و شخصیت شهری از ارزش‌ها تهی می‌شود.

ساخت‌وساز‌های غیر دمکراتیک در مازندران

وی از تبدیل‌شدن شهر به مراکز مصرف انتقاد کرد و افزود: از آنجایی‌که شالوده سرمایه‎داری، انباشت سرمایه و آفریدن بازارهایی برای گردش مالی و بازتولید هرچه بیشتر پول است، شهرنشینی نیز از این آیین جدا نیست؛ مسکن، دست‌آویزی برای پدیدآوران کالاهایی است که ساختاش نه در راستای نیازهای انسان‌ها و جامعه‌ها، بلکه باهدف ایجاد ارزش‌افزوده و سودآوری بیشتر برای دارندگان سرمایه است.

این استاد دانشگاه ساخت‌ وسازهای جدید در سواحل و شهرهای مازندران را غیردمکراتیک دانست و گفت: ساخت ‌وسازهای جدید خواست ثروتمندان را بر توده مردم برتری می‌دهد و حق شهروندی را پایمال می‌کند.

جعفری به مرکز مازندران به‌عنوان شهری دو تکه اشاره کرد و گفت: در چند سال گذشته با انتشار افکاری غلط مردم روستانشین حاشیه شهر را به الحاق مناطق خود به شهر تشویق کردند و این اتفاق زمانی در ساری رخ داد که سال‌هاست دلایل منطقی و علمی نقض آن بر همگان ثابت‌شده است.

تقلیل کیفیت زندگی مازندرانی‌ها با گسترش شهر

این محقق معمار با اشاره به اینکه شهرهای استان روزبه‌روز گسترده‌تر شده اما کیفیت زندگی در آنان تقلیل رفته است، تصریح کرد: شهرهای رو به گستره، توسعه و پیشرفت کیفی شهری را به چالش می‎گیرد و ابزارهای مدیریت شهری را که می‌تواند دانش‎محور باشد، ناکارآمد می‎سازد و به افزایش بهای زمین می‎انجامد و زندگی از ارزش‌ها تهی و فقط خزانه شهرداری‌ها با تراکم سازی پر می‌شود.

آری، دیگر دیدن فضاهای شهری دلپذیر نیست و دل‌بستگی (تعلق‌خاطری) در شهروندان پدید نمی‌آورد که ماندگاری در شهر را بدون استرس و تنش و با چالش‌های نرم‌تر، تاب آورند و این چالش توجه و دگراندیشی مسئولان و مدیران شهری ساری و مازندران را می‌طلبد.