به گزارش خزرخبر و به نقل از مهر، در سال‌های اخیر آتش‌سوزی در جنگل‌های شمال کشور و استان مازندران از غرب تا شرق به تیتر اول روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و کانال‌های تلگرامی تبدیل‌شده است؛ قصه تلخی که صدها هکتار از جنگل، این طلای سبز شمال کشور را مورد تهدید قرار داده است و جنگل‌ها هرروز بیشتر از روز قبل براثر آتش‌سوزی تحلیل می‌رود.

استان مازندران با وسعت ۲۴ هزار کیلومترمربعی، به دلیل موقعیت جغرافیایی، شرایط مناسب آب و هوایی و خاک حاصلخیز، از پوشش گیاهی متنوع همچون جنگل انبوه، چمنزار و استپ برخوردار است،جنگل‌های شمال کشور را تا ارتفاع ۱۸۰۰ متری درختان پهن‌برگ و ۲۵۰۰ متری، درختان سوزنی‌برگ پوشش می‌دهند و مهم‌ترین گونه‌های جنگلی مازندران عبارت‌ از بلند، مازو، مَمرَز، آزاد، انجیری، توسکا، زبان‌گنجشک، شاه‌بلوط، شمشاد، افرا، نمدار، نارون (مَلج یا اوجا) و راش.

این روزها جنگل، با دردهای فراوانی روبروست و آتش‌سوزی در جنگل هم یکی دیگر از این دردها به دلیل عدم مراقبت درست ما انسان‌ها از جنگل است؛ مراقبت درستی که باید از جنگل‌ها و منابع طبیعی انجام شود و نمی‌شود، اینکه " جنگل یک ثروت طبیعی است" عبارتی است که بارها و بارها شنیده‌ایم اما اینکه چقدر از این ثروت حفاظت و مراقبت می‌شود؛ نیازمند توجه بیشتر است.

بارها برای ما گفته‌اند و از کودکی با این مسائل روبرو بوده‌ایم: " جنگل هدیه خدایی و نخستین دوست بشر است" و جنگل نقش عمده در زندگی ما از ابتدای زندگی بشر داشته است اما در سال‌های اخیر برخی عوامل درونی و بیرونی، مشکلاتی که توسط ما انسان‌ها بر جنگل‌ها حادث ‌شده است و همچنین بیماری‌ها و آفت‌ها موجب شده است که شاهد تحلیل جنگل باشیم.

همچنان که می‌دانیم؛ خشک‌سالی، آفات و بیماری‌ها، قاچاق چوب، چرای بی‌رویه دام و بی‌توجهی برخی از مسئولان از مسائل مهمی است که راه را برای نابودی جنگل‌ها هموار کرده است و دراین ‌بین در سال‌های اخیر، آتش‌سوزی به‌عنوان دردی جدید، کمر به نابودی منابع طبیعی کشور بسته است.

*خاکسترنشینی جنگل‌های مازندران از غرب تا شرق

با شروع فصل بهار و جان گرفتن دوباره طبیعت و جنگل، این روزها در آغازین روزهای بهار ۹۷ شاهد آتش‌سوزی در بخش‌های مختلفی از جنگل‌های مازندران هستیم، آتش‌سوزی‌هایی که اگرچه مهم‌ترین علت آن عامل انسانی است اما برخی از کمبودها و نبود امکانات و تجهیزات بر دامنه آتش‌سوزی‌ها افزوده است.

بعد از آتش‌سوزی کجور در غرب مازندران و خاکستر شدن حدود ۴۰ هکتار از اراضی و جنگل‌های این منطقه و درحالی‌که هنوز آتش این منطقه به‌ درستی مهار نشده است؛ آتش‌به‌جان جنگل‌های شرق مازندران افتاد و بیش از ۴ هکتار از اراضی جنگلی شرق مازندران در آتش سوخت.

آری، آتش خطرناک‌ترین دشمن جنگل است و در چشم به هم زدنی می‌تواند هکتارها از جنگل را بسوزاند و این در حالی است که ما نه‌ تنها برای سبز و سرپا نگه‌ داشتن جنگل تلاش نکرده‌ایم بلکه انسان‌ها با دستان خود، تیشه به ریشه جنگل‌ها زده و با برداشت بی‌رویه از جنگل، آتش‌سوزی‌ها، چرای دام و... خسارات مختلفی را بر جنگل تحمیل کرده‌اند.

* عامل انسانی، علت بیش از ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌هاست

اسدالله احمدی از کارشناسان منابع طبیعی و رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نکا، عامل انسانی را علت بیش از ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌ها دانست و اظهار کرد: باید با فرهنگ‌سازی مناسب در این بخش تلاش شود تا از خسارت به جنگل کم شود.

وی گفت: سالانه خسارت‌های فراوانی براثر آتش‌سوزی بر جنگل‌ها وارد می‌شود و منابع طبیعی و جنگلی ما از بین می‌رود و این در حالی است که به همان مقدار در سال جنگل کاشته نمی‌شود و به نگهداری جنگل توسط مردم اهمیت داده نمی‌شود.

احمدی گفت: علی‌رغم تلاش‌های انجام‌شده در بین مردم برای فرهنگ‌سازی نگهداشت جنگل، هنوز اهمیت حفظ جنگل‌های مازندران در مقابل آتش‌سوزی‌های احتمالی برای مردم به ‌درستی تبیین نشده است و باید در این بخش برنامه‌ریزی، آموزش و فرهنگ‌سازی بیشتر و وسیع‌تری انجام شود.

* آتش زدن جنگل شگردی جدید برای قاچاق چوب

یکی از اهالی روستاهای شرق مازندران، آتش زدن جنگل را یکی از شگردهای قاچاقچیان جنگل برای دسترسی به چوب قاچاق عنوان کرد و گفت: به‌ نوعی این افراد می‌خواهند با سرگرم کردن نیروهای منابع طبیعی، به اهداف شوم خود برای قاچاق چوب برسند.

غلامرضا درویشی می‌گوید: آنچه از برخی شواهد برمی‌آید تعدادی از قاچاقچیان چوب با برافروختن آتش در نقاطی از جنگل‌ها، نیروهای امدادی و منابع طبیعی و قرق بانان را سرگرم اطفای حریق کرده و خود از این فرصت به ‌دست‌آمده برای قاچاق چوب در نقاط دیگر استفاده می‌کنند.

وی گفت: تلاش نیروهای منابع طبیعی و مأموران آتش‌نشانی در اطفای حریق در جنگل و نگهبانی از جنگل‌ها ستودنی است اما باید نیروهای بیشتری به کار گرفته شوند تا دست قاچاقچیان چوب از منابع طبیعی کوتاه شود.

* بیش از ۴ هکتار از جنگل‌های بهشهر طعمه حریق شد

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بهشهر هم دراین‌باره گفت: در سال‌های اخیر با تلاش انجام‌شده دست بسیاری از خاطیان در این امر و متجاوزان به منابع طبیعی از عرصه‌های جنگلی کوتاه شده است و در این راستا هم نگهبانی مناسب در جنگل‌ها انجام می‌شود.

علی باقری اظهار کرد: اینکه عده‌ای از افراد با سرگرم کردن نیروها سعی در قاچاق چوب‌دارند هم بر ما روشن است و با وجود کمبود نیرو و امکانات نگهبانی کامل از عرصه‌های جنگلی با ایثار فرزندان منابع طبیعی انجام می‌شود.

وی همچنین در مورد آتش‌سوزی اخیر در مناطق کوهستانی بهشهر یادآور شد: گزارش چهار مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های کوهستانی و پایین‌دست در غروب پنج‌شنبه ۹ فروردین‌ماه گزارش‌شده است که آتش‌سوزی در منطقه جنگلی پایین‌دست بسیار سطحی بوده است و در همان دقایق اولیه اطفاء شد.

باقری افزود: آتش‌سوزی در مناطق جنگلی شرق مازندران در بهشهر هم به بیش از چهار هکتار از اراضی و جنگل‌های منطقه خسارت وارد کرد و ۳.۵ هکتار از جنگل‌های روستاهای شیلر، ۳ هزار مترمربع از جنگل‌های پجیم و ۴ هزار مترمربع در جنگل‌های روستای پرکلا در کورچشمه را دچار حریق کرد.

وی با اعلام اینکه صعب‌العبور بودن منطقه آتش‌سوزی شده و شیب ۶۰ درصدی در برخی از مناطق موجب شده بود که اطفای حریق طولانی شود که خوشبختانه همه آتش‌سوزی‌ها تا ساعت ۵ بامداد روز جمعه اطفاء شد اما برای حصول اطمینان و جلوگیری از شعله‌ور شدن آتش‌های احتمال زیر خاکستر و آتش گرفتن برگ‌های خشک، مأموران همچنان در منطقه حاضر هستند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بهشهر با قدردانی از تلاش و ایثار نیروهای منابع طبیعی، امدادی و مردم منطقه گفت: با تلاش‌های انجام‌شده و پیگیری‌های مجدانه خنجری فرماندار بهشهر و تلاش نفس‌گیر یک‌روزه در مناطق صعب‌العبور و همچنین برخورد با تاریکی شب در این منطقه خوشبختانه اکنون شاهد مهار کامل آتش در جنگل‌های بهشهر هستیم.

باقری، با تأکید بر حفظ جنگل و اطمینان از مهار و اطفای کامل آتش برافروخته شده توسط مسافران و گردشگران گفت: عامل انسانی مهم‌ترین عامل در این آتش‌سوزی‌ها بوده است و با توجه به اینکه یک آتش‌سوزی محدود هم همواره خسارات فراوانی را به دنبال دارد؛ خواهشمندم افراد از خاموش شدن آتش برافروخته شده اطمینان حاصل کرده و سپس جنگل را رها کنند.

*خاکستر شدن حدود ۴۰ هکتار جنگل‌های کجور غرب مازندران در چهار روز

باگذشت بیش از چهار روز از وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های کجور، تاکنون حدود ۴۰ هکتار از عرصه‌های جنگلی «منیاسنگ» روستای «کهنه ده» بخش کجور در آتش سوخت و به خاکستر تبدیل شد،با توجه به عدم اطفای حریق در جنگل‌های کجور بعد از چهار روز آتش‌سوزی، بررسی دقیق، وسعت و علت این آتش‌سوزی از سوی کارشناسان در حال انجام است.

وزش باد شدید، شیب زیاد، وجود پرتگاه‌ها و سنگلاخی بودن منطقه، مهار آتش‌سوزی‌ها با دشواری‌های زیادی همراه کرده است و باوجود استفاده از بالگرد برای مهار آتش در جنگل‌های کجور، همچنان شاهد آتش‌سوزی در این بخش هستیم.

*کمبود تجهیزات مهار آتش در جنگل‌ها

علی یزدانی یکی از جنگل نشینان مازندران هم با اشاره به کمبود تجهیزات در جنگل‌ها و مناطق کوهستانی گفت: استان مازندران با کمبود تجهیزات مهار آتش در جنگل‌ها و مراتع مواجه است.

وی افزود: نبود چرخبال اطفای حریق و کمبود نیروهای قرقبان از موانع مهم مهار آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع است و این در حالی است که به دلیل نبود چرخ‌بال اطفای حریق و صعب‌العبور بودن مناطق کوهستانی، سال گذشته ده‌ها هکتار از عرصه‌های جنگلی در آتش سوخت و باید برای افزایش قرق بانان و تجهیزات چاره‌اندیشی شود.

*عزم همگانی لازمه نجات جنگل‌ها و مراتع از نابودی تدریجی

آتش‌سوزی در جنگل به علت‌های مختلفی روی می‌دهد که شناخت آن‌ها به ما کمک می‌کند تا از وقوع آتش‌سوزی جلوگیری و در صورت بروز آتش، مانع گسترش آن در عرصه‌های جنگلی دیگر شویم.

جنگل‌های شمال ایران و مازندران این طلای سبز، این روزها از بیرون توسط عوامل انسانی و از درون با توجه به وجود انواع آفت‌ها و بیماری‌ها مورد تهدید قرارگرفته است و فرهنگ‌سازی برای حفظ و حراست از جنگل‌ها، عرصه‌ها و مراتع جنگلی از موارد ضروری و مهم، برای حفاظت از جنگل است.

لازمه نجات جنگل‌ها و مراتع از نابودی تدریجی، عزم همگانی است، عزمی که با برنامه‌ریزی، آموزش و فرهنگ‌سازی مناسب برای حفاظت از جنگل‌ها و عرصه‌های جنگلی ایجاد می‌شود.