خزرتیترخبر: سالانه دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن مرکبات در مازندران تولید می‌شود و سهم این محصول از سبد صادراتی تنها کمتر از ۱۰۰ هزار تن است، بخش خصوصی می‌گوید زیرساخت‌ها مناسب نیست و بخش دولتی و کشاورزی نیز اما واگرهای دیگری دارند.

زمستان فصل خزان مرکبات شمال است و این محصول نوبرانه روی دست کشاورز مانده و از سبد صادراتی رانده‌شده است، ۱۵۰ هزار باغدار مازندران دسترنج سالیانه خود را در پاییز و زمستان از درخت می‌چینند و بخشی عمده این محصول و سود سرشار از آن نصیب دلال می‌شود و بخشی نیز با بهانه تنظیم بازار شب عید با قیمت ناچیز خریده می‌شود و وجه آن ماه‌ها بعد به جیب باغدار می‌رود و درصد قابل‌توجهی نیز در انبارها می‌پوسد.

گذر از حاشیه رودخانه و ساحل مازندران حکایت رنج‌آور محصول مرکبات را هویدا می‌سازد که برای پیشگیری از بوی تعفن ناشی از پوسیدگی این محصول دورریز می‌شود و سر از دریا و رودخانه درمی‌آورد، مرکبات مازندران باگذشت پنج برنامه از سند توسعه همچنان از بازارهای جهانی و صادراتی بازمانده است و صادرات، رویای کشاورزانی است که با هزار امید و آرزو به تولید محصولات باغی می‌پردازند.

حاجی تقی یک باغدار مازندرانی است که می‌گوید: چند ماه از سال محصول مرکبات و پرتقال را همانند میوه جان، ترو خشک می‌کنیم تا شاید سود عاید از آن نصیبمان شود اما ترس از سرمای زودرس و برف ناخواسته، سبب می‌شود تا میوه سبز و نارس روی درخت را حتی در فصل تابستان، باقیمت ناچیز به دلال بفروشیم.

وی با اظهار اینکه، انبار یا سورتینگ مناسبی برای نگهداری محصول وجود ندارد ادامه می‌دهد: اگر تا قبل از عید محصولمان را به فروش نرسانیم، بخش عمده‌ای از مرکبات می‌پوسد و دورریز می‌شود و بعد از عید نیز، با گرم شدن هوا، پرتقال شمال دیگر خریداری ندارد چراکه پرتقال جنوب از راه می‌رسد.

سورتینگ داران نیز از ترفند دلالان برای رنگ آوری پرتقال‌ها گلایه‌مند هستند، به گفته حسینی یکی از سورتینگ داران، هنوز مزه پرتقال ارگانیک و خوب را به دلیل رنگ آوری و واکس زدن آن نچشیده‌ایم، برخی دلالان برای به دست آوردن سود بیشتر، مرکبات نارس را آن‌قدر رنگ آوری می‌کنند که این محصول هم از چرخه بازار بازمی‌ماند و هم از چرخه صادرات.

صادرکنندگان نیز نبود زیرساخت‌های لازم برای صادرات و حمل‌ونقل را مهم‌ترین مشکل می‌دانند و به گفته اسماعیل خانی یکی از صادرکنندگان، کانتینرهای محصول حمل‌ونقل مرکبات در استان وجود دارد و برای آنکه کرایه به‌صرفه‌تر باشد از ماشین‌های برگشتی کشورهای دیگر بهره می بریم.

وی با اظهار اینکه برای صادرات مرکبات از طریق دریا کانتینرهای مخصوص لازم است می‌گوید: متأسفانه تعداد این کانتینرها آن‌قدر اندک است که قید صادرات از طریق دریا را باید زد.

اما عضو مجمع نمایندگان مازندران نیز بابیان اینکه کشاورزی یکی از محورهای مهم اقتصادی مازندران محسوب می‌شود و ظرفیت این استان در تولید محصولات کشاورزی از رتبه بالایی برخوردار است معتقد است، برندسازی و ذخیره‌سازی مرکبات در شمال با چالش مواجه است.

در برندسازی مرکبات مشکل داریم

عبدالله رضیان با اشاره به چالش‌های مرکبات، اظهار داشت: ذخیره‌سازی مرکبات جنوب کشور در انبارهای شمال و فروش با قیمت بالا (۱۱ هزار تومان) در تابستان یکی از چالش‌ها محسوب می‌شود.

رضیان به مشکلات صادرات مرکبات مازندران اشاره کرد و افزود: ۱.۷ میلیون تن پرتقال تامسون در مازندران تولید می‌شود که متأسفانه بازار مناسب و امکان صادرات وجود ندارد، برای برطرف کردن این مشکل باید بر روی تغییر الگوی تولید و  مشکلات زیرساخت‌های صادرات کار شود،در برندسازی محصولات مرکبات مشکل‌داریم و به علت نبود برند، در صادرات به کشورهای حاشیه خزر دچار مشکل هستیم.

طبق برنامه ششم توسعه میزان صادرات مازندران باید به سه میلیارد دلار برسد و در این برنامه صادرات محصولات مرکبات استان حدود یک‌سوم پیش‌بینی‌شده است و با این‌حال معاون اقتصادی استانداری مازندران با اشاره به آمارهای صادرات سال جاری معتقد است، سال قبل حدود ۲۳ هزار تن مرکبات و ۵۲ هزار تن کیوی از استان صادر شده بود این درحالی‌که امسال ۷۵ هزار تن کیوی از گمرکات استان صادر شده است.

حسن خیریان پور با اشاره به صادرات بیش از ۵۳۸ هزار تن کالا در ۹ ماه امسال افزود: میزان صادرات کالا در استان از نظر وزنی پنج درصد و از نظر ارزش ۱۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.

وی ارزش کالای صادراتی امسال را بیش از ۳۳۹ میلیون دلار بیان کرد و گفت: بخشی از مرکبات استان از طریق گمرکات سایر استان‌ها صادر می‌شود و در حال حاضر ۳۲ هزار تن انواع مرکبات در استان صادر شده است.

خیریان پور، تحقق و دستیابی به هدف سه میلیارد دلاری صادرات را از برنامه‌های تدوین‌شده بیان کرد و افزود: ایجاد هلدینگ های صادراتی، حمل‌ونقل و سورتینگ برای توسعه صادرات امری ضروری است و برندسازی، افزایش کیفیت، بسته‌بندی خوب و توجه به زیرساخت‌ها از جمله لازمه‌های توسعه صادرات است که باید به آن توجه شود.

صادرات ماهانه ۱۵ هزار تن مرکبات از مازندران

جهاد کشاورزی مازندران معتقد است ماهانه ۱۵ هزار تن مرکبات از مازندران صادر می‌شود.

به گفته عزیزالله شهیدی فر رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران، روزانه ۵۰۰ تن مرکبات به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، دریای خزر و روسیه صادر می‌شود.

وی با اشاره به اینکه کشاورزی مسیر خود را پیدا کرد و تحریم‌ها نتوانست در این بخش اثرگذار باشد، افزود: امسال کیوی بیش از دو برابر سال گذشته صادر شد و این روند ادامه دارد و این محصول توانسته قیمت واقعی خود را پیدا کند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه صادرات مرکبات از مازندران علاوه بر اینکه به کشورهای حاشیه دریای خزر، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و روسیه بوده است، گفت: در حال حاضر هندوستان در زمینهٔ مرکبات به بارانداز صادراتی مازندران تبدیل شد، کشورهای اروپا و آسیا معبر صادراتی مرکبات مازندران است که از طریق صادرکنندگان استان انجام می‌شود. پایداری صادرات باید با بسته‌بندی مناسب، سالم‌سازی باشد تا بتوانیم ارزش اقتصادی مرکبات را حفظ کنیم.

وی اظهار کرد: آموزش، نحوه سورت و بسته‌بندی، تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت به سورتینگ‌داران و صادرکنندگان مرکبات، هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط در خصوص آسان‌سازی ترانزیت، گمرک برای کشورهای هدف از جمله وظایف بخش کشاورزی است و علاوه بر مشوق‌های صادراتی، یارانه صادراتی هم وجود دارد که امیدواریم محقق شود تا صادرکنندگان محصولات را بدون دغدغه صادر کنند.

استان مازندران ۱۷۰ هزار هکتار باغ مرکبات دارد که بر اساس آمارهای رسمی به‌طور میانگین حدود ۲.۵ میلیون تن محصول اعم از انواع پرتقال و نارنگی از آن برداشت می‌شود، این استان به‌تنهایی بیش از ۵۰ درصد از تولید مرکبات کشور را در اختیار دارد اما بخش قابل توجهی از محصول به دلیل نبود زیرساخت های مناسب یا در انبارها فاسد می شود و یا از چرخه مصرف باز می ماند.