به گزارش خزرتیترخبر و به نقل از شمال نیوز، در گزیده ای از گفت و گوی عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با «ایران»، می خوانیم:

قرار بود که در دولت دوازدهم هیچ طرحی بدون «ارزیابی زیست محیطی» مجوز اجرا نگیرد چرا بدون ارزیابی زیست محیطی با طرح انتقال آب خزر به سمنان موافقت کردید؟

ببینید این طرح ارزیابی زیست محیطی دارد، مجوز زیست محیطی آن را دولت احمدی نژاد داده است، مجوز انتقال آب آن را هم دولت آقای خاتمی صادر کرد.

از نظر اقتصادی به ما ربطی ندارد که طرح اجرا می شود یا نه، اگر وزارت نیرو عمق برداشت و برگشت آب را به ما بگوید طرح اجرا می شود، چون، مسیر لوله آب هم مشخص است و جنگلی بریده نمی شود، بقیه ماجرا هم در هنگام اجرا عملیاتی می شود.

شما فکر می کنید این طرح بدون قطع هیچ درختی اجرایی می شود؟

ببینید یک پاسگاه هم در مسیر شمال بسازید بالاخره دو تا درخت قطع می شود، این مسیر، مسیری است که قبلاً جنگل بریده شده است، یعنی وقتی می خواستند لوله گاز را بکشند، مسیررا به عرض ۶۰متر بریدند، بنابراین پاکسازی شده است، لوله انتقال آب از کنار لوله گاز رد می شود، حداکثر مقدار درختی که قطع می شود حدود ۴۰ هکتار است، آنهایی که مدعی قطع این جنگل ها هستند، باید بدانند وسعت جنگل های هیرکانی اوایل انقلاب سه ونیم میلیون هکتار بود الان کمتر از ۱.۶ میلیون هکتار است، یعنی نزدیک به دو میلیون هکتار در این چهل سال جنگل هیرکانی قطع شده است.

خب این دو میلیون هکتار هم به همین صورت و برای طرح های مختلف قطع شده است!

طبق تفاهمات ما با وزارت نیرو، هر هکتار درختی که به ناچار برای یک سد یا یک مسیر قطع می شود، ۱۰ برابر آن را باید وزارت نیرو درخت بکارد، پنج سال هم آنها را نگهداری کند و بعد تحویل سازمان جنگل ها بدهد، یعنی به فرض اگر این ۴۰هکتار بریده شود چون معلوم نیست بریده شود یا خیر وزارت نیرو باید ۴۰۰ هکتار جنگل احداث کند.

وزارت نیرو در طرح های قبل این تعهد را انجام داده است؟

من دو سال است که در سازمان محیط زیست هستم، بنابراین نمی توانم پاسخگوی این سؤال باشم ولی بستگی به تفاهماتی که با وزارت نیرو می بندیم، دارد، اگر قرار باشد این طرح اجرا شود، سازمان برنامه و بودجه، اعتبار کاشت درخت را در پروژه می گذارد، برای اینکه هزینه کاشت ۴۰۰ هکتار درخت، در میان هزینه انتقال آب خزر به سمنان، صفر است.

براساس آنچه در سایت سازمان برنامه و بودجه نوشته شده است این سازمان همچنان زیر نظر ریاست جمهوری اداره می شود، از سوی دیگر ما آب دریای خزر را برای انتقال باید شیرین کنیم، نمک حاصل از آن را چه کار می کنیم؟

من جواب سؤال شما را دادم.

یعنی این نمک در جنگل های شمال دپو نمی شود و دوباره به خزر برمی گردد؟

ما ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب از دریای خزر می خواهیم که ۲.۶میلیون تن نمک ایجاد می کند، از آن طرف سه میلیارد متر مکعب آب شیرینی که می توانیم مصرف کنیم را به خزر می ریزیم، به فرض اگر آن آب شیرین هم وارد نشود، ۲.۶میلیون تن نمک در سال تقسیم بر ۷۸ هزار میلیارد متر مکعب آب خزر، می شود سه صد هزارم درصد، یعنی نمک آن صفر است.

پس هیچ تأثیری روی شوری دریای خزر و آبزیان آن ندارد؟

نه نمک آن مشکل ایجاد می کند نه ارتفاع آن، برای اینکه ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب تقسیم بر سطح دریای خزر که ۴۰۰ میلیارد متر مربع است سالی می شود نیم میلی متر، ما از سمت غرب دریای خزر سه میلیارد متر مکعب آب را وارد دریای خزر می کنیم حالا می خواهیم ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب آن را برداشت کنیم.

به لحاظ حقوق بین الملل با برداشت آب از دریای خزر مشکلی پیدا نمی کنیم؟

هیچ مشکلی نداریم، لذا از نظر ما انتقال آب خزر مشکل زیست محیطی ندارد، البته این طرح به این زودی قابلیت اجرا ندارد چون توجیه اقتصادی زیادی ندارد.

همین الان مسیر لوله گاز و خط راه آهن که برخی آن را مسیر مناسبی برای احداث خط لوله انتقال آب اعلام کرده اند با لغزش زمین و رانش زمین روبه رو است، اگر ما قبول کنیم که در این طرح، درختی قطع نمی شود آیا رانش زمین که باعث سیلابی شدن منطقه شده هم در این طرح محل نگرانی نیست؟

ببینید این یک پیامد مهندسی است، بنابراین کسی که می آید ده ها هزار میلیارد تومان هزینه می کند این مسائل را هم می بیند.

چه تضمینی وجود دارد که پیمانکاری که کار را تحویل می دهد دوباره خسارت وارده را جبران کند؟

سرمایه گذار باید آب را بفروشد و هزینه پروژه را درآورد، اگر زمین رانش داشته باشد، لوله می شکند، وقتی شکست، دیگر آبی انتقال نمی یابد، وقتی آبی انتقال نیافت درآمدی هم ندارد.

مگر سازمان محیط زیست وظیفه اش نظارت نیست؟

وظیفه سازمان محیط زیست؛ نظارت زیست محیطی است، نظارت فنی و اقتصادی نیست.

من با بحث اقتصادی طرح کاری ندارم به لحاظ زیست محیطی رانش زمین و فرسایش خاک در حیطه وظیفه محیط زیست نیست؟ آیا سازمان حفاظت محیط زیست این مسیر را بررسی کرده تا بداند چه خطرهای برای محیط زیست ایجاد می شود؟

ببینید الان لوله گاز را برده اند و هیچ اتفاقی نیفتاده است، اگر رانشی می شد اولین چیزی که می شکست لوله گاز بود.

آقای کلانتری؛ هم در مازندران و هم در گیلان لوله گاز به خاطر فرو نشست شکسته است.

این حرف ها یک ادعاست، به فرض اگر رانشی اتفاق بیفتد کسی که مسئولیت اقتصادی اش را دارد باید پاسخگو باشد، اگر کسی که میلیاردها تومان هزینه می کند، فکر رانش زمین را نکند آدم احمقی است.

یعنی سازمان حفاظت محیط زیست هیچ نقشی ندارد؟

نه مسأله به مهندسین ذیربط برمی گردد، ما فقط بررسی های زیست محیطی می کنیم.

می دانید پرونده جنگل های هیرکانی امسال در یونسکو ثبت جهانی شده است فکر نمی کنید که این پروژه به تهدیدی برای این پرونده تبدیل شود؟

۳۲۰هزار هکتار ازاین جنگل ها ثبت جهانی شده است، آن ۳۲۰ هزار هکتار هم مناطق حفاظت شده است.

این پروژه از نظر زیست محیطی مشکلی ندارد، ولی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.

پس فکر می کنید اصلاً اجرا نشود؟

بله، من فکر می کنم اصلاً اجرا نشود.

شما که به دنبال حل بحران آب هستید چرا انگشت روی یک استانی گذاشته اید که بحران آب ندارد، چرا به سراغ کرمان و سیستان و بلوچستان که بحران آب دارند، نمی روید؟

ما مخالف انتقال آب به سیستان و بلوچستان نیستیم.

چرا طرح آنجا اجرا نمی شود؟

مسئول تخصیص آب وزارت نیرو است، وزارت نیرو اینجا تقاضای انتقال آب کرده است، ما هم موافقت کردیم، اینها را هم باید از وزیر نیرو سؤال کنید، سمنان هم مشکل آب دارد، شما اگر انتقال آب سمنان را تا ۲۵ سال آینده تأمین نکنید ۷۰۰ تا۸۰۰ هزار نفر ممکن است به حاشیه تهران اضافه شود.

برخی حتی این انتقال آب را مقدمه انتقال پایتخت دانسته اند!

ببینید یک وقتی زمان آقای مرحوم هاشمی رفسنجانی قرار بود پایتخت جا به جا شود، چهار منطقه در نظر گرفته شد؛ منطقه قیدار زنجان، الیگودرز لرستان، سیوند فارس و شاهرود در سمنان، اما این جریان انتقال پایتخت منتفی شده است، همه چیز را به همه چیز نباید وصل کرد.

فکر می کنید با توجه به وضعیت مالی که کشور دارد چرا با چنین طرح های پرهزینه ای که مقرون به صرفه هم نیست، موافقت می شود؟

ببینید وزارت نیرو موظف است که طبق قانون آب همه شهرها را تأمین کند.

اول اولویت با تأمین آب از روش های کم هزینه تر است، پروژه های متوسط هزینه در مرحله بعدی قرار دارد، بعد به سراغ پروژه های پرهزینه می روند، بعد از آن سراغ پروژه های خیلی پرهزینه تر می روند.

خب الان کارشناسان می گویند اگر ما بهره وری آب را در سمنان بالا ببریم نیازی به انتقال آب خزر نیست! چرا سراغ این طرح کم هزینه تر نمی روید؟

ببینید وزارت نیرو برای امروز که برنامه ریزی نمی کند، اگر ۲۰ سال دیگر بخواهد برنامه ریزی بکند همه مردم از تشنگی می میرند، ۲۰ سال دیگر سمنان به جای ۷۰۰ هزار نفرجمعیت، یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارد، بنابراین یا باید جا به جا شود یا آب برای آن تأمین شود.

منتقدان شما می گویند که ۲۰ سال دیگر مازندران و سمنان همان وضعیتی را پیدا می کنند که امروز چهارمحال و بختیاری پیدا کرده است؛ جنگ آب.

ببینید ۶۰ سال پیش که تونل کوهرنگ ایجاد شد، اصفهان ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر جمعیت داشت، امروز با اطرافش چهار میلیون نفر دارد، اگر آب را انتقال نداده بودند، مشکلات زیادی پیش می آمد، اما حالا فقط کشاورزی شرق اصفهان مشکل دارد، اصفهان مشکل آب شرب ندارد، شما ۶۰ سال پیش ۲۰ میلیون بودید حالا شدید ۸۰ میلیون با افکار ۲۰ میلیونی می خواهید کشور ۸۰ میلیونی را اداره کنید.

اتفاقاً تجمع این جمعیت، نتیجه انتقال آب و ایجاد صنایع در مرکز است.

فرض کنید اصلاً به اصفهان آب انتقال نداده بودیم، چه اتفاقی می افتاد.

خب صنایع را می بردیم کنار آب!

صنایع به سواحل منتقل می شود، ما از سال گذشته به هیچ صنعت آب بری اجازه ندادیم و گفتیم یا باید بروند سواحل جنوب یا شمال، بروند آب دریا را شیرین و برای صنایع استفاده کنند.

ما الان در اصفهان گسترش صنایع را داریم، حتی به چهارمحال و بختیاری هم کشیده است.

مجوز آنها قبلاً داده شده است، ما از اول سال ۹۷ به هیچ کس مجوز توسعه یا ایجاد کارخانه جدید را ندادیم ولی مجوزهایی که قبلاً داده اند را نمی شود کاری کرد چون سرمایه گذاری کرده اند، من اگر بخواهم مجوز آنها را باطل کنم باید میلیاردها تومان خسارت بدهم، من هم چنین مبلغی ندارم.

آقای کلانتری انتقال آب در تمام این سال ها جواب نداده!

شما اشتباه می کنید، اگر انتقال آب جواب نمی داد در اصفهان چهار میلیون جمعیت نبود.

الان همین جمعیت آب و وضعیت آبش یکی از معضلات کشور است.

بله، برای توسعه آینده و توسعه کشاورزی مشکل داریم، اصفهان دیگر جای توسعه کشاورزی ندارد.

هرجا که آب را انتقال بدهند جمعیت هم به آن سمت می آید اما بعد نمی دانند با آن جمعیت چه کنند.

جمعیت به آن سمت نیامده است، جمعیت می رود به سمت جایی که شغل و درآمد است مثل تهران، این توسعه متناسب است که جمعیت را پخش می کند.

آنچه در کشور ما اتفاق افتاده است توسعه نامتوازن است نه متناسب.

بله در کشور توسعه متناسب ایجاد نکردیم.

یکی از دلایل آن هم انتقال آب های اشتباه بوده است.

نه انتقال آب، آخرین دلیل بود، ما مجبور به انتقال آب شدیم، چون جمعیت متراکم شده بود و آنجا نمی توانستیم کاری انجام بدهیم، شما نمی توانید با افکار صددرصد زیست محیطی کشوری مثل ایران (که کشور خشکی است) را اداره کنید.

آقای کلانتری بحث را به موضوع اعتبارات پسماندهای شمال ببریم، یک بحث و گفت‌و‌گویی بین شما و نمایندگان شمال در مجلس ایجاد شده، شما می‌گویید که آنها اعتبار را حیف و میل کرده‌اند...

اعتبار حیف و میل نشد، دو سال پیش دولت در لایحه بودجه یک میلیارد و 300 میلیون دلار پول برای ساماندهی پسماند شمال و سایر نقاط کشور گذاشت، مجلس اعتبار را عوض کرد، پول از بخش پسماند به جای دیگری رفت.

گفتند شما باید آیین‌نامه‌هایی را تصویب و مراحل قانونی را طی می‌کردید اما این مراحل طی نشد.

نه چنین چیزی نیست، مراحل قانونی یعنی همین لایحه بودجه‌ای که دولت باید می‌داد که تحویل داد.

حالا من کاری ندارم این بودجه به جای پسماند رفت هوا! امسال دولت 150 میلیون دلار برای پسماندهای شمال گذاشته است، دولت یک کار خوب دیگری هم کرد و قیمت خرید برق تولیدی حاصل از سوخت پسماندها را از 650 تومان به 1400 تومان افزایش داد، افزایش قیمت، سرمایه‌گذاری در این بخش را به صرفه می‌کند، یک هزار میلیارد تومان هم از محل عوارض بر صنایعی که تولید پسماند می‌کنند، تصویب کرده است، البته در دو سال گذشته این اعتبار در اختیار وزارت کشور بود که عملکردش صفر است، امسال این اعتبار را در بودجه صندوق محیط زیست گذاشته‌اند که محیط زیست به سرمایه‌گذاران بخش پسماند کمک کند.

نظرتان درباره احکام کارشناسان بازداشتی محیط زیست چیست؟

این سؤال را باید از قوه قضائیه پرسید.

در دوره شما خیلی با محیط زیست امنیتی برخورد شد؟

بله محیط زیست را امنیتی کرده بودند، خب این کارشناسان بازداشت شده و چهار نفر از آنها محکوم به اعدام بودند، قوه قضائیه با رسیدگی بیشتری که کرد آنها بین ۴تا۸ سال حبس گرفتند، ما امیدوار هستیم در مرحله بعدی بررسی بیشتری بکنند؛ همین که کارشناسان از اعدام نجات پیدا کرده بودند مژده بزرگی برای طرفداران محیط زیست بود، امیدوارم قوه قضائیه رسیدگی کند.