به گزارش خزرتیترخبر و به نقل از فارس، در چند روز گذشته، مفید غلامی‌راد رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استانداری مازندران از احتمال برگشت اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی کارخانه زباله‌سوز ساری پرده برداشت.

درباره دلیل عدم جذب این اعتبار با محمد زرودی مدیر سازمان پسماند استان مازندران در گفت‌وگو با فارس به بخشی از چالش‌های موجود درباره کارخانه زباله‌سوز ساری اشاره کرده است.

استثنا شدن فعالیت سه شهرداری در حوزه پسماند

فعالیت سازمان پسماند در استان مازندران به چه صورت است؟

زرودی: در مازندران ۶۲ شهرداری داریم که سه شهرداری ساری، قائم‌شهر و آمل فعالیت سازمان پسماند آنها مستقل است و عملا سازمان پسماند استان مازندران با شرط به رسیمت شناختن این سه سازمان پسماند تشکیل شده است.

این سه سازمان به موازات سازمان پسماند در حوزه کاری مسؤولیت خودشان کار می‌کنند و سازمان اصلی استان در کنار این مجموعه قرار می‌گیرد.

این سه شهرداری چرا استثنا شده؟

زرودی: این جزء شروط تصویب سازمان پسماند در مجموعه سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور بوده و اینکه به چه صورت این سه شهر استثنا شده بنده در آن زمان شهردار تنکابن بودم و مسؤولیت نداشتم و موضوع از طریق دفتر امور شهری و معاونت عمرانی پیگیری شده و به چه شکل این موضوع تصویب شده است.

سازمان پسماند ساری مستقل بوده و ما نمی‌توانیم در بحث کارخانه زباله‌سوز ساری و حتی پسماند این شهر چندان ورود جدی داشته باشم، اما به عنوان مطلع و کسی که کمک فکری و علمی به این مجموعه می‌دادم جلسات حضور پیدا می‌کردم و یکی از ثمرات این حضور تهیه گزارش ۹ صفحه‌ای محرمانه بود که در اختیار استاندار مازندران قرار گرفته شد در این گزارش به ابعاد مختلف زباله‌سوز ساری پرداختم، مطالب جمع‌آوری شده بر اساس واقعیت‌های موجود البته با سختی‌ها و مشکلات زیادی تهیه شده است.

وقتی کاری صورت نمی‌گیرد و صورت وضعیتی ارائه نمی‌شود جذب اعتباری نخواهد بود

احتمال برگشت اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی کارخانه زباله‌سوز و عدم بهره‌برداری آن به موضوع نگران کننده دوستداران محیط زیست تبدیل شده است، برای بسیاری از دوستداران محیط زیست و حتی خود مردم استان مازندران سوال مطرح شده که چرا با وجود اختصاص اعتبارات کافی دوباره خبر تلخ عدم بهره‌برداری  از کارخانه زباله سوز ساری به گوش می‌رسد این مسئله را تایید می‌کنید؟

زرودی: بنده این موضوع را نمی‌توانم تایید یا رد کنم با یک سری چالش‌های حقوقی در بخش ابینه این پروژه مواجه هستیم، اجرای بخش مکانیکال و الکتریکال این مجموعه منوط به  عملیاتی کردن بخش‌های از ابنیه بوده است.

با توجه به گَپ‌های که در قرار داد ابنیه وجود دارد، عوامل زیادی نقش داشتند، یکی از این موارد سقف قرار داد پیمانکار و پر شدن این سقف و لزوم عقد قرارداد جدید باعث شده که برخی چالش‌های حقوقی ایجاد شود و بنده خاطرم هست که با توجه به اینکه در وصول صورت وضعیت‌ها ما با بروکراسی اداری مواجه بودیم با پیشنهادی که در دفتر امور شهری داده شده برای اینکه شهرداری زمان را از دست ندهد و تزریق پول به موقع انجام شود اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی را به حساب شهرداری برای اجرای این پروژه واریز کردند که به محض ارائه صورت وضعیت چرخه زمان بر تایید صورت وضعیت در سطح استان و کشور نداشته باشیم و پیمانکار به راحتی به منابع مالی دسترسی پیدا کند.

البته برخی از اعتبارات ظاهرا پیش پیش به حساب شهرداری ساری واریز شده تا صورت وضعیت‌های پیمانکاران از این محل پرداخت شود و با توجه به اینکه مشکلات حقوقی در عقد این قرارداد داشتیم و این موضوع را  در گزارش ۹ صحفه محرمانه به استاندار نیز اعلام کردم.

به صورت کلی اعلام کنم؛ وقتی کاری صورت نمی‌گیرد و صورت وضعیتی ارائه نمی‌شود جذب اعتباری نخواهد بود و اگر برگشت پول هست قطع به یقیق تا سقف مبلغ اعتبار، اقدام عملیاتی انجام نشده که پس از آن  صورت وضعیت ارائه شود و در ادامه زمینه جذب این پول فراهم شود و عمده دلیل برگشت اعتبار همین مسائلی بود که مطرح کردم.

بخشی اعظم از تاسیسات این پروژه مربوط به ابنیه است، هر چند شریک و سرمایه‌گذار این پروژه یعنی شرکت تی تی اس در اجرای بخش از تاسیسات کوتاهی فراوانی کرده است که همه این موضوع به شکل قراردادی بر می‌گردد که بخشی در زمان مدیریت دو شهردار سابق تنظیم شده و اشکالات حقوقی باعث شده که این کلاف همچنان سردرگم بماند.

چالش‌های زیادی در پروژه زباله‌سوز ساری داریم

آیا با این روند می‌شود پیش‌بینی کرد که پروژه زباله‌سوز ساری عملا متوقف می‌شود؟

زوردی: بعضی از موضوعات پروژه در گزارش ۹ صحفه‌ای که به استاندار ارائه کردیم مطرح شده و بعد این گزارش اواخر اسفند اه شورای نظارتی در ارتباط با این پروژه تشکیل شده و در حال روند بررسی هستند و بنده در کم و کیف خروجی این تصمیمات قرار نگرفتم.

اما آنچه که به عنوان کارشناسان این پروژه را مورد ارزیابی قرار دادم این است که این پروژه ادامه پیدا کند بحث اهم یا نااهم کردن مسئله است.

باید این موارد مورد بررسی قرار گیرد که چه مقدار برای تکمیل این پروژه باید پرداخت شود؟ آیا با رقمی که پرداخت می‌کنیم صد درصد تضمین برای افتتاح پروژه وجود دارد؟ اگر تضمین برای افتتاح پروژه وجود دارد آیا پروژه کارکرد مناسب دارد که ماجرا نوشهر اتفاق نیافتد؟!

بحث جدی‌تر این است آیا در حال حاضر با رقم پائین‌تر هم می‌توان فرایند مناسب‌تری برای ساماندهی پسماند ساری ایجاد کرد؟ همه این موارد سوالات کارشناسی است که بنده فکر می‌کنم اهل خرد و دانش و دلسوزان ما تصمیم شجاعانه اتخاذ کنند و اگر جایی اشتباه مسیر را رفتیم جسارت و شجاعت داشته باشیم و اعلام کنیم و برای اصلاح آن اقدام کنیم.

در بررسی‌های انجام شده بنده به مدت ۱۰ شبانه‌روز در مستندات پرونده زباله‌سوز به مواردی رسیدم که مجری طرح کارخانه زباله‌سوز ساری با علم به چالش‌های آینده پروژه؛ دست نوشته و مستنداتی از شهرداری ساری جمع‌آوری کرده و عالمانه برای خودش منافع در نظر گرفته است،که مجموعه شهرداری به مسائل حقوقی واقف نبوده امروز چالش‌های زیادی برای حل پروژه داریم.

چیزی که با عنوان زباله‌سوز به مسؤولان ما فروختند زباله‌سوز نیست

بحث زباله ‌وز نوشهر مطرح شده و متولیان امر مدعی هستند که این پروژه به بهره‌برداری رسیده، نظر کارشناسی شما در این ارتباط چیست؟

زرودی: اگر این موضوع را درج می‌کنید؛ تاکید کنید روی کلمه که بیان می‌کنم، آنچه بنده طرح موضوع می‌کنم نظریه فنی و کارشناسی است به هیچ عنوان نگاه و تفکر سیاسی برای بیان نظرات کارشناسی ندارم، بنده  به چهار پروژه کارخانه زباله‌سوز که در کشور در حال اجرا است به لحاظ ماهوی ایراد دارم و می‌بینم.

از زمانی که تصمیم گرفته شد زباله‌سوز توسط شرکت اکووست در ایران احداث شود و لینک این شرکت مجری دو کارخانه زباله‌سوز مازندران هستند، افرادی که در حال حاضر در مسند کار قرار دارند به عنوان مسؤول و طرف قرارداد، نبودند.

چیزی که برای کشور با عنوان زباله‌سوز به مسؤولان ما فروختند زباله‌سوز نیست، بلکه ریجکت‌سوز است، موضوعی که همچنان بر باورش هستم و در جلسات مختلف اشاره کردم و زباله‌سوز فرایندش متفاوت از چیزی است که در حال حاضر در اختیار داریم.

نخستین قرار داد کارخانه زبال‌ سوز کشور در نوشهر به امضاء رسیده که بعد از آن بحث تهران، ساری و رشت مطرح شده است.

در تهران چون کارفرما پروژه خود شهرداری بوده و منابع مالی در اختیار داشت زودتر توانست زباله‌سوز خودش را به بهره‌برداری برساند، اگر بازدید از زباله‌سوز تهران داشته باشید مشخص می‌شود که زباله‌سوز بوده یا ریجکت سوز!

بنده با شرکت اکووست و نمایندگان آنها جلساتی را در اوخر سال ۹۹ برگزار کردم، نکته جالبی که اشاره کردند این بود که نخستین قرار داد ساخت زباله‌سوز این شرکت در ایران به امضاء رسیده است و این افراد مدعی شدند که حاضر هستند با تکنولوژی هفت سال آینده با رقم ۴۰ درصد پائین‌تر حاضر به اجرای پروژه‌های زباله‌سوز در کشور هستند، البته باید اعلام کنم این ادعاها هم باید بررسی شود.

به مدیران شرکت اکووست اعلام کردیم که شما دست‌کم در استان مازندران در کنار مجری کارخانه زباله‌سوز ساری قرار بگیرد و زمینه رفع ایرادات این مجموعه را فراهم کنید، به بنده اعلام کردند که حاضر به ادامه همکاری با این مجموعه نیستند.

مجری کارخانه زباله‌سوز ساری و نوشهر و تهران زمانی که مجموعه پروژه زباله‌سوز تهران به مراحل پایانی ساخت نزدیک شد اکووست را از مجموعه خودش منفک کرد و به نوعی اعلام کرد که کار را یاد گرفته و با شرکت اکووست قطع همکاری کرده است و بعدها در اجرا با مشکل مواجه شدند.

به همین دلیل هم در بازه زمانی سه تا چهار ساله پروژه‌های زباله سوز ساری و نوشهر به طور کلی متوقف شده بود و عملا کاری صورت نمی‌گرفت.

پروژه‌های زباله‌سوزبه هیچ وقت به بهره‌برداری کامل نمی‌رسد

مهمترین اشکلاتی که در کارخانه زباله‌سوز نوشهر وجود دارد را تشریح می‌کنید؟

زرودی: یکی از اشکلاتی که در حال حاضر در کارخانه زباله‌سوز نوشهر وجود دارد در ورودی خط پردازش،خشک‌کن قرار دادند به این دلیل تا بتوانند ۶۰ درصد زباله‌های تَری را که وارد چرخه سوخت شود را خشک کنند تا بتوانند ارزش حرارتی این زباله‌ها را افزایش داده و پس از آن فرایند تولید برق را عملیاتی کنند، اینها همه موضوعاتی فنی است که ساعت‌ها زمان برای بحث کارشناسی نیاز دارد، بنده اساسا اعتقاد دارم که پروژه‌های که مجری کارخانه زباله‌سوز در کشور شروع کرده  به هیچ وقت به بهره‌برداری کامل نمی‌رسد و این زمینه هدر رفت سرمایه ملی در کشور را فراهم می‌کند این موضوع را بارها در جلسات تهران به صراحت اعلام کردم در روند فعالیت کارخانه زباله‌سوز اشتباه صورت گرفته و یک انسان شجاع باید مسؤولیت این اشتباه را قبول کند که کشور بیش از این دچار مشکل نشود.

پروژه زباله‌سوز نوشهر عملا به اتمام رسیده و اینکه چرا به بهره‌برداری نمی‌رسد بحث فنی است، برای زباله‌سوز یکی از فرایندهای که وجود دارد تامین آب است و عملا اگر نتوانیم برای پروژه زباله ۲۰۰ تنی نوشهر ۱۰ لیتر بر ثانیه آب تامین کنیم این پروژه فاقد کاربری فنی است ما در منطقه نوشهر چه ظرفیتی آبی داریم که بتوانیم نیازمندی‌های آبی این مجموعه را تامین کنیم.

تامین نیازمندی‌های آبی پروژه یک چالش است که با وجود افتتاح این پروژه عملا به بهره‌برداری کامل نرسیده است، موضوع بعدی اینکه اگر این گرمای که تولید می‌شود و در چرخه توربین‌ها قرار می‌گیرد و وصل به پست پاساژ نباشد و تبدیل به برق نشود عملا این آبی که در چرخه قرار می‌گیرد، مصرف آب ما را افزایش می‌دهد.

پست پاساژ نوشهر چند ماهی که وصل شده اما در مدار نمی‌تواند قرار بگیرد به این دلیل که مجری طرح دانش فنی لازم را ندارد که بتواند برق را وارد مدار کند، این موضوعات چالش‌های فنی پروژه است و به همین دلیل زباله‌سوز نوشهر با ۶۰ تا ۷۰ تن ظرفیت در حال زباله‌سوزی است.

مجری کارخانه زباله‌سوز قدرتمند است و به نوعی در سطح استان حاضر به مذاکر با مقامات ارشد استان نیست و اعتبارات  را از سازمان برنامه و بودجه رایزنی کرده و دریافت می‌کند، شهرداری ساری تنها صورت وضعیت را تایید کرده و  از سازمان برنامه و بودجه به طور مستقیم پول دریافت می‌کند.

پروژه زباله‌سوز نوشهر اتمام پیدا کرده اما به بهره‌برداری کامل نرسیده به این دلیل که ما نتوانستیم بخش‌های فنی این پروژه را با همدیگر لینک کنیم.

در بحث سازمان پسماند گفته می‌شود این سازمان به صورت مناسب در استان مازندران شکل نگرفته و دلیل این موضوع چی هست؟

 زرودی: ممکن است سوال شما در دو سه جمله باشد ولی شرح بسیار طولانی دارد، تشکیل این سازمان یکی از نیازهای اساسی برای استان مازندران بوده و یکی از اقدامات بزرگ استاندار برای مازندران تشکیل سازمان پسماند بوده است.

استاندار برای موضوعات استان در کلیات ورود پیدا می‌کند در جزئیات به بخش‌های مختلف واگذار می‌شود و بخش‌ها باید به درستی کارشان را انجام می‌دهند، بنده خودم  را فعال محیط زیست می‌دانم و بسیار دغدغه جدی دارم، بعد از اینکه شهردار شدم خودم را شهردار محیط زیستی می‌دانم، ۱۳ پروژه مختلف را به عنوان شهردار تنکابن پیگیری کردم که چهار پروژه مورد توجه مسؤولان ملی قرار گرفته است.

بنده به جهت اینکه دغدغه زیست محیطی داشتم کاملا اشراف بر دغدغه‌های سازمان پسماند استان مازندران بودم، این چالش‌ها در دو بخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بوده است.

سازمان مدیریت پسماند استان تشکیل شده  اما عملا مکانی برای برگزاری جلسات نداشتم در دو ماه اول جلسات خودم را در کافه‌های ساری برگزار می‌کردم تا بتوانم شروعی داشته باشم، در حوزه سخت‌افزای مکان، تجهیزات و پرسنل نداشتم، هیچگونه امکانات لجستیکی نداشتم.

در طول سال گذشته فقط دو ماه با دستور استاندار ماشین شرکت گاز با راننده در اختیار ما قرار گرفته است و عین ۱۰ ماهه آینده با هزینه شخصی خودم پای سازمان پسماند ایستاده‌ام.

وقتی قرار است یک سرباز در خط مقدم مبارزه کند دغدغه‌اش دفاع برای مقابله با دشمن باشد، امکانات و تجهیزات باید از قبل در اختیارش قرار داده  شود، بنده به تنهایی می‌توانم اعلام کنم که در همه حوزه‌ها باید می‌جنگیدیم.

بنده نمی‌توانم نام افراد را اعلام کنم

چه کسانی باید با شما همکاری می‌کردند که نکردند؟ و این افراد چه کسانی بودند؟

زرودی: آنقدری که دغدغه استاندار برای تشکیل سازمان پسماند سایر دوستان دغدغه نداشتند، بنده نمی‌توانم نام افراد را اعلام کنم و بنا ندارم به این موضوعات بپردازم، معتقدم ایجاد حاشیه زمینه دور شدن ما از اهداف اصلی می‌شود، سازمان پسماند نیاز به حمایت‌ها همه جانبه داشت، بنده به جرات می‌توانم اعلام کنم به حوزه تشکیل مدیریت پسماند در زمینه سخت‌افزاری تنها بودم و تنها برای راه‌اندازی این مجموعه علاوه بر هزینه‌های که انجام دادم ۵۰ میلیون از جیبم برای تجهیزات سازمان هزینه کردم و فقط به این دلیل که دغدغه محیط زیستی داشتم، برای بنده آسیب‌های جدی داشته است.

تصویب اساسنامه سازمان توسط شهرداری‌ها یکی از چالش‌های جدی بود، حداقل خودم دوبار به تک‌تک شهرداران مراجعه کردم، پنج بار مکاتبه توسط دفتر امور شهری و معاونت عمرانی انجام شده از ۶۲ شهرداری ۲۷ شهرداری مجاب نشدند که شوراهای آنها اساسنامه سازمان را تصویب کنند.

با ۲۷ مصوبه‌ای که از شوراها دریافت کردیم با سازمان شهرداری‌های کل کشور تماس گرفتیم مصوبه ما را بپذیرند.

تا زمانی که اساسنامه ما تصویب نشود و کد اقتصادی دریافت نکنیم عملا نمی‌توانیم افتتاح حسابی داشته باشیم تا بتوانیم به موضوعات سازمانی خودمان برسیم.

در بدو ورود نیروهای را انتخاب کردیم که دچار چالش بودیم و نگاه ما این بود که نیروها به صورت تخصصی انتخاب شوند ولی شاید نگاه این بود که برخی افراد وارد مجموعه سازمان شوند ما مقاومت انجام دادیم و این مقاومت پاسخگو بوده و اجازه ندادیم که افراد فاقد تخصص وارد سازمان شوند، البته همان زمان پرسنل ما به صورت مامور به خدمت وارد سازمان پسماند شدند،۶ ماه حقوق این نیروها پرداخت شده اما بعد از آن به دلیل مسائل قانونی نتوانستیم حتی نیروهای خودمان را حفط کنیم.

سازمان ما زمانی تشکیل می‌شد که ما چارت سازمانی خودمان را حفظ کنیم و چارت سازمانی ما منوط به تصویب اساسنامه در سازمان شهرداری‌های کشور است.

چه تعداد از شهرداری‌ها باید اساسنامه سازمان را تصویب کنند؟

زوردی: نگاه سازمان شهرداری‌های کل کشور این است که همه باید تصویب کنند، اساسنامه مدیریت پسماند به این شکل است که سازمان مدیریت پسماند شهرهای استان مازندران، تکلیف روستاهای که پسماند دارند در این اساسنامه مشخص نشده است به موازات کاری که ما داشتیم انجام می‌دادیم دفتر روستایی در مجموعه روستاها فعالیت داشته است.

بحث انتخابات آیا تاثیر در روند شکل گیری این سازمان داشته است یا خیر؟

زرودی: شوراهای ما درگیر انتخابات و تایید صلاحیت‌ها بودند و عملا دغدغه‌ها برای شکل گیری در این زمینه کاهش پیدا کرده است.

با وجود همه مشکلات آیا سازمان اقدامات و برنامه‌های را در سطح استان مازندران انجام داده است؟

زرودی: سازمان پسماند در پرژه هاضم چالوس که شخصی به نام فاندر قرار بود این مجموعه را مدیریت کند که نزدیک به ۵ میلیون یورو سرمایه این کشور را قرار بود قربانی منافع خودش کند در همان روزهای ابتدایی جلوی این پروژه را کردیم و اعتقاد داشتیم که کلاهبرداری محض بود و این موضوع را به اطلاع استاندار رساندیم و یک گزارش چهار صحفه‌ای را تهیه کردیم و اگر این گزارش نبود یک معضل تحت عنوان قرار داد فاندر یک معضل دیگر بر پروژه‌های استان می‌افزود، ۵ میلیون یورو ارز این کشور قربانی منافع عده‌ای می‌شد که جلوی این پروژه گرفته شده است.

همچنین در بحث زباله ساحل محمود آباد نزدیک به ۱۵ جلسه در سطح کشور و استان مازندران و حتی رایزنی با استان‌های همجوار انجام دادیم که با همکاری معاونت‌های استانداری نزدیک به ۱۴ هزار تن زباله را از ساحل محمودآباد خارج کردیم.

همچنین اختلافاتی که در منطقه شرق استان مازندران در کمپوست بهشهر بود و شهرداری‌های نکا و گلوگاه حاضر به مذاکره با همدیگر نبودند در چندین جلسات این مشکلات را پیگیری و رفع کردیم.

نقشه‌های خط پردازش کارخانه کمپوست قائمشهر را باجلسات متعددی که برگزار کردیم عملیاتی کرده و آماده به کار است.

در پایان بنده آمال و آروزی که خودم برای مازندران داشتم که سازمان قدرتمند را بسازم را به بنا به دلایلی که مطرح کردم نشده،البته اقداماتی نظیر تهیه گزارش ۹ صفحه‌ای برای استاندار، جلوگیری از انعقاد قرار داد فاندر پاکسازی سواحل محمودآباد از زباله و مذاکر به ساماندهی پسماند زباله بهشهر موضوعاتی است که با ورود بنده بسیاری از چالش‌های آینده حوزه پسماند را بررسی کردم و نسبت به بهبود آنها راهکار ارائه دادیم.