دوشنبه 4 خرداد 1394-16:47 کد خبر:9308
زینب شهیدی فر/کارشناس تغذیه
توصیههای تغذیه ای برای بیماران دیالیزی
نحوه پخت غذا برای بیماران دیالیزی باید توجه شود.
به گزارش خزرخبر و به نقل از روابط عمومی مرکز آموزشی درمانی حضرت فاطمه زهرا (س) ساری، زینب شهیدیفر کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری گفت: همودیالیز روشی است که به وسیله دستگاه دیالیز، خون از مواد زاید آن تصفیه می شود و مواد زاید از راه انتشار از خون به محلول دیالیز منتقل شده وپ س از عمل تصفیه ،خون تصفیه شده به بدن باز می گردد.
وی ادامه داد: همودیالیز معمولا"سه بار درهفته وهر باربه مدت 3تا 5ساعت انجام می شود.
وی درباره اهداف تغذیه درمانی برای بیماران دیالیزی، اظهارداشت: تامین انرژی کافی متناسب با وزن بیمار (وزن خشک منظور وزن بعد ازدیالیز)، جبران پروتئین از دست رفته از دستگاه دیالیز توسط رژیم غذایی، کنترل میزان سدیم دریافتی به منظور کنترل فشارخون وتشنگی وپیشگیری از ادم و کنترل میزان پتاسیم دریافتی به منظور جلو گیری از افزایش پتاسیم خون وتغییر در ضربان طبیعی قلب از جمله این اهداف است.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران ،کنترل مایعات دریافتی به منظور پیشگیری از کاهش سدیم خون وهمچنین پیشگیری از افزایش بیش از اندازه وزن در بین نوبتهای دیالیز و محدود کردن فسفر دریافتی به منظور جلوگیری از افزایش بیش از اندازه فسفرخون وکاهش احتمال بیمارهای استخوانی را از دیگر اهداف تغذیه درمانی برای
شهیدی فر تصریح کرد: مصرف انواع غلات (گندم، برنج ،جو) و فراوردههای آن که دارای سدیم و فسفر زیاد میباشد باید به مقدارکم یا برحسب وضعیت فرد باشد این مواد شامل فرآوردههای سبوسدار(نان سبوس دار، نان جو، بیسکویت سبوسدارساقه طلایی)، بیسکویتهای کرمدار ،بیسکویتهای نمکی ،چوب شور وچیپس است.
وی با بیان اینکه میوهها منبع خوب از انواع ویتامینها هستند که نکته مهم در مصرف آنهاتوجه به مقدار پتاسیم آن است، گفت: میوهها براساس مقدار مقدار پتاسیم تقسیمبندی میشوند.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری ادامه داد: میوههای دارای پتاسیم کم شامل آب انگور، زغال اخته، عصاره هلو، گلابی (کمپوت،عصاره) ،لیموشیرین وترش زرد است.
شهیدی فر افزود: میوههای دارای پتاسیم متوسط شامل آّب سیب، آب گریپ فروت ، لیمو ترش سبز ،آب لیمو ترش زرد وسبز ، آلو برقانی ،آناناس (تازه،کمپوت)،انگور، تمشک توت فرنگی ،سیب ، انجیر، شاه توت ،عصاره زردآلو، کشمش ،گریپ فروت ،گیلاس ،نارنگی ،هلو (تازه ،کمپوت)، هندوانه ،انبه میباشد.
وی اضافه کرد: میوههای دارای پتاسیم بالا نیز شامل آب آلو ،آلو بخارا وخشک ،انجیر خشک ،برگه زردآلو ،پرتقال ،خرما ،زردآلوتازه یاکمپوت ،شلیل ،طالبی ،آب پرتقال،کیوی ،گرمک ،خربزه ،گلابی تازه ،موز است.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری با اشاره به اینکه سبزیها از منابع خوب ویتامین ومواد معدنی هستند که در مصرف آن به مقدار پتاسیم وفسفر توجه شود، گفت: همچنین سبزیها نیز براساس محتوی پتاسیم تقسیم بندی میشوند.
شهیدی فر تصریح کرد: سبزی های دارای پتاسیم کم شامل لوبیا سبز ،خیار پوست کنده ،شاهی ،کاهو ،فلفل سبز ،کلم خام، سبزیهای دارای پتاسیم متوسط شامل اسفناج خام ،بادمجان ، بروکلی ،پیاز ،تربچه ،ذرت ،ریواس ،شلغم ،قارچ ،کدو ،کرفس خام ، کلم پخته ،گل کلم ،مارچوبه ،نخود سبز ،هویچ خام و پخته ،سبزی خوردن میباشد.
وی افزود: همچنین سبزیهای دارای پتاسیم بالا نیز شامل اسفناج پخته ،چغندر ،کرفس پخته ،قارچ پخته ،بامیه ،فلفل تند ،گوجه وآب گوجه فرنگی ،سبزی پخته ،کدو حلوایی ،رب گوجه ،کلم بروکلی ،سیب زمینی (آب پز،تنوری،پوره ،سرخ شده) است.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری متذکر شد: سبزیهای با فسفر بالا شامل ذرت ،مارچوبه ،نخود سبز ،قارچ (کنسروی وپخته )،اسفناج پخته ،بامیه ،رب گوجه ،کلم بروکلی ،سیب زمینی آب پز در مصرف آنها باید دقت شود.
شهیدی فر با بیان اینکه انواع شیر وفرآورده لبنی (ماست ،کشک ، دوغ ) منبع خوب کلسیم وپروتئین هستند، افزود: همچنین این مواد غذایی بهدلیل بالا بودن مقدار پتاسیم ، فسفر وسدیم موجود باید با توجه به وضعیت بیمار دریافت شود.
وی یادآور شد: انواع گوشت ،تخم مرغ ،گوشتهای احشایی ،سوسیس وکالباس در گروه گوشتها قرار دارند که درهنگام استفاده به مقدار چربی سدیم و فسفرآنها توجه شود.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری با تاکید بر اینکه چربی های روی گوشت و پوست مرغ برای بیماران دیالیزی مصرف نشود، گفت: انواع کنسروها مانند تن ماهی به علت دارابودن سدیم ونمک نیز مصرف نشود.
شهیدی فر افزود: همچنین مصرف گوشتهای احشایی (دل ،قلوه ،جگر ومغز) به دلیل دارابودن فسفر وچربی بالا و مصرف سوسیس ،کالباس و پنیر به علت بالابودن سدیم وفسفر موجود توصیه نمیشود.
وی با اشاره به اینکه مصرف روغنهای مایع جایگزین روغنهای جامد شود، اظهارداشت: مغزها و دانههای روغنی ازجمله گردو،پسته ،بادام و فندق دارای فسفر وپتاسیم بالا هستند و درصورت بو دادن مقدار سدیم بالایی دارد بنابراین باید از مصرف آنها پرهیز شود.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری با اعلام اینکه درافراد دیالیزی تجمع مواد سمی بیشتر از افراد عادی است، گفت: به نحوه پخت غذا برای بیماران دیالیزی توجه شود، آبپز کردن و بخار پز کردن بهترین روش پخت میباشد، سرخ کردن غذا در روغن و در حرارت بالا و برشته کردن بیش از حد سبب تولید مواد سمی در غذا می شود.
شهیدی فر یادآور شد: حبوبات ( لوبیا ،عدس ،لپه ،نخودو...) از منابع پروتئینی هستند که حاوی فسفر وپتاسیم بالا هستند که لازم است بیماران دیالیزی مصرف آن را محدود کنند.
وی خاطرنشان کرد: بیماران دیالیزی درطول روز مجاز به مصرف یک نوع از میوه وسبزی های پتاسیم بالا هستند و مابقی واحد میوه و سبزی از انواع پتاسیم کم و متوسط انتخاب شود.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری با تاکید بر اینکه روغن مصرفی بیماران دیالیزی باید ازنوع روغن مایع به ویژه روغن کلزا باشد، افزود: از مصرف آب خورشتها، آّ ب گوشتها، آب غذاها و آب کمپوت پرهیز شود.
شهیدی فر ادامه داد: مصرف انواع شکلات کاکائویی ومغزدار ،نوشابههای گازدار،قهوه ،وچای پر رنگ به علت دارا بودن پتاسیم و فسفر بالا دراین بیماران توصیه نمیشود.
وی اضافه کرد: همچنین خیارشور، سس فلفل ،زیتون سبز وسیاه ،سایر انواع سسها سدیم زیادی دارد که مصرف آنها توصیه نمیشود.
کارشناس تغذیه ورژیم های غذایی مرکز قلب مازندران بیمارستان حضرت فاطمه الزهراء ساری با بیان اینکه مقدار مصرف مایعات وآب باتوجه وضعیت بیمارتنظیم می شود، گفت: جهت رفع تشنگی دربیماران دیالیزی ، از غذاهای حاوی سدیم(نمک) زیاد اجتناب شود.
شهیدی فر اظهارداشت: شستشوی دهان با آب اما فرو نبردن آب، مصرف میوهها به صورت سرد، مصرف مایعات درون لیوانهای کوچک، مصرف بخشی از مایعات دریافتی به صورت یخ، افزودن آبلیمو به آبی که برای یخ استفاده میشود و استفاده از آبنباتهای سخت و ترش یا جویدن آدامس سبب تحریک ترشح و تحریک بزاق شده ازجمله توصیههای ما جهت رفع تشنگی بیماران دیالیزی است.