به گزارش خزرخبر و به نقل از مازنی خبر، غار اسپهبد خورشید یکی از آثارهای تاریخی زیبا و در نوع خود بی نظیر است که متاسفانه در استان مازندران قرار دارد.

از این جهت از واژه ی متاسفانه استفاده کرده ایم زیرا اگر این این اثر تاریخی در استانی غیر از مازندران وجود داشت آن وقت می توانست مانند "نقش رستم" در استان فارس به یکی از مقاصد اصلی سفر گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شود.

اگر می خواهید به اهمیت این غار تاریخی پی ببرید بهتر است ابتدا تاریخچه ی مختصری از آنرا برای شما عنوان کنیم :

غار اسپهبد خورشید یا کرکیل دژ یا کیجاکچال بر سر راه تهران به قائمشهر در شهرستان سوادکوه قرار دارد، در زبان مردم منطقه سوادکوه این غار به نام لاپ کمر نیز معروف است،همچنین مردم روستاهای اطراف این غار را به نام «دیوکالی» به معنای «لانهٔ دیو» می شناسند.

قوس دهانه غار، یکی از عظیم‌ترین دهانه‌های غار طبیعی دنیا است. طول قوس طاق طبیعی و عظیم غار چهل متر بوده و درون غار بصورت تالاری بیضی شکل به درازای ۷۵، عرض ۲۵ و ارتفاع ۱۵ متر است،در برابر غار دیواری با سنگ و ساروج چیده شده و تا مدخل آن ادامه دارد.

بنای این دیوار به دوره ساسانیان باز می‌گردد،در مقابل غار پرتگاه مهیبی قرار دارد که ورود به آن را بسیار مشکل می‌سازد، به دلیل وجود آب آشامیدنی در غار، در گذشته امکان مقاومت به مدت طولانی در آن وجود داشته‌است.

داخل غار دارای اتاق‌هایی است که قدمت ساخت آن‌ها به دوره ساسانیان باز می‌گردد،این غار در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و برای ثبت جهانی آن نیز پرونده‌ای تشکیل گردیده‌است.

این غار به عنوان دژی طبیعی، همواره مورد استفاده اسپهبدان طبرستان بوده‌است، در صدر اسلام و همزمان با شورش مردم طبرستان، این غار مامن ونداد هرمز بود.

در سال ۷۶۱ میلادی، اسپهبد خورشید، نوهٔ اسپهبد فرخان بزرگ از خاندان گاوبارگان، بر منطقه مازندران حکومت می‌کرد،همزمان، مهدی پسر منصور عباسی حاکم ری شد و تصمیم گرفت پس از سالها مازندران را به تسخیر اعراب درآورد، مهدی با نیرنگ از در دوستی با اسپهبد خورشید درآمد و ضمن ارسال هدایایی، از او خواست تا اجازه دهد قسمتی از لشکریانش از تنگه رود طالار گذشته و از راه دریا به خراسان بروند.

اسپهبد خورشید فریب این نیرنگ را خورد و اجازه عبور را صادر نمود،مهدی، دو سپاه را از گرگان و شاه‌کوه روانه نمود و آمل را تصرف نمود،اسپهبد خورشید که غافلگیر شده بود، همسر و ثروتش را در این غار گذاشت و برای تهیه سپاه به دیلمستان رفت.

سپاه اعراب به مدت سه ماه در پایین غار بودند و به فکر چاره برای نفوذ به این غار بودند،سرانجام با مسموم کردن سرچشمه‌های آب غار موفق شدند «بانو نی‌کلا» همسر اسپهبد خورشید را به همراه دخترانش به قتل برسانند، اسپهبد خورشید در بازگشت با پنجاه هزار سپاهی، هنگامی که شایعه اسارت همسر و فرزندانش را شنید، خودکشی کرد.

شاید همین بیان کوتاه از غار اسپهبد خورشید کافی باشد تا بدانید چه ثروت معنوی بزرگی در استان مازندران واقع شده است ولی به دلیل بی تدبیری فرماندار سوادکوه و همچنین عدم دلسوزی مدیران و مسئولان مربوطه از جمله استاندار ، این اثر تاریخی به دلیل فعالیت معادن شن و ماسه در پای آن ، در حال تخریب شدن است.

باز هم تاکید می کنیم ، کاش شاهد اسپهبد خورشید در استان مازندران نبودیم تا آرام آرام مرگ این بنای مهم را نیز مشاهده نمی کردیم ...

تصاویری ناراحت کننده از وضعیت فعلی اسپهبد خورشید