خزرخبر: قله دماوند بلندترین قله آتش‌فشانی در قاره آسیا است، این قله در 69 کیلومتری شمال‌شرقی تهران، 62 کیلومتری جنوب‌غربی آمل و 26 کیلومتری شمال‌غربی شهر دماوند واقع شده است و از چند استان دیده می‌شود.

کوه دماوند در سال 87 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و از دیربازهم در اشعار شاعران ایرانی از آن نام برده شده است.

دماوند کوهی آتش ‌فشانی است که در دوران چهارم زمین‌شناسی تشکیل شده و آخرین فعالیت آتش‌فشانی آن مربوط به حدود 10 هزار سال پیش بوده اما هیچ‌گاه خاموش نشد و فعالیت آتشفشانی آن در حد خروج گازهای گوگرد بوده و به‌ نوعی آتشفشان خفته نام گرفت.

اما در سال‌های اخیر هر از چندگاهی خبر فعال شدن آتش‌فشان دماوند می‌پیچد و نگرانی‌هایی را در پی دارد.

چند سال پیش خبر خروج گاز از قله دماوند و فعال‌شدن آن بین مردم دست به دست شد که زمین‌شناسان و کارشناسان در این زمینه با بیان اینکه خروج آب گرم و گاز گوگرد از قله دماوند که یک کوه آتش ‌فشانی بوده طبیعی است نگرانی در این زمینه را مرتفع و آرامش را به مردم مناطق اطراف دماوند برگرداندند.

اما این‌بار دوباره در اسفندماه سال گذشته خبر فوران کوه آتشفشانی دماوند با انتشار یک فیلم توسط دو کوهنورد بر سر زبان‌ها افتاد.

انتشار فیلمی در فضای مجازی از کوه دماوند که بیان می‌کرد مواد مذاب از آن بیرون می‌ریزد و خبر از فوران و انفجار آن می‌داد موجب شد تا کارشناسان و صاحب‌نظران در مورد این موضوع نظرات خود را بیان کنند موضوع را مورد بررسی قرار دهند.

برخی آن را شایعه و برخی هم فعال‌ بودن آتش‌فشان دماوند را تأیید کرده و قرار نداشتن آن در مرحله انفجار را عنوان کرده‌اند.

کارشناسان و صاحب‌نظران در این زمینه بر این معتقدند که خروج گازها و بخارها از دماوند با توجه به آتش‌فشانی بودن کوه طبیعی است و اظهار دارند که دماوند یک کوه آتش‌فشانی فعال است و این امر دلیل قرار داشتن آن در مرحله آتش‌فشانی وجود نیست و بررسی فعالیت آن باید به‌ طور مداوم صورت گیرد چراکه احتمال اینکه این کوه فوران آتش‌فشانی داشته باشد وجود دارد اما ظاهراً این امکان در حال حاضر وجود ندارد.

در آخرین آتش ‌فشانی دماوند که حدود 10 هزار سال قبل بوده بر اساس شواهد علمی موجود پرتاب‌گدازه وجود داشته است و اگر دوباره آتش‌فشانی صورت گیرد پرتاب گدازه‌ها به نقاط دور دست را شاهد خواهیم بود که چهار استان البرز، تهران، مازندران و سمنان که استان‌های مجاور این قله هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

قرار داشتن قله دماوند در جاده هراز و نزدیکی آن به شهرستان آمل هم باعث شد تا مسئولان استان مازندران هم با مطرح شدن موضوع با تشکیل جلساتی در ارتباط با این موضوع تصمیماتی را اتخاذ کنند.

مدیریت ستاد بحران استانداری مازندران با تشکیل جلسه در مورد موضوع دماوند سعی در اقدامات پیشگیرانه در این زمینه داشته است.

تقاضای زمین از منابع‌طبیعی استان برای نصب دستگاه‌ها و تجهیزات برای بررسی این کوه آتش‌فشانی که پیش‌تر از این انجام شده بود با مطرح شدن موضوع با موافقت منابع طبیعی استان همراه شد.

* در اختیار قرار دادن زمین به استانداری مازندران

کمالی معاون حفاظت منابع طبیعی مازندران منطقه ساری با تأیید موضوع در اختیار قرار دادن زمین به استانداری مازندران گفت: زمینی برای نصب دستگاه های لرزه‌ نگار و تجهیزات مورد نیاز در نظر گرفته و هماهنگی های لازم برای در اختیار قرار دادن این زمین انجام شده است.

به گفته زمین‌شناسان فعالیت آتش‌فشان‌ها بعد مدت طولانی مانند دماوند از بین نمی‌رود و فعال است و به این مسئله درست نیست که چون قله دماوند چندین هزار سال فوران نکرده پس هیچ‌وقت این امر رخ نمی‌دهد چرا که کوه های آتش‌فشانی در دنیا وجود دارند که فعالیت آتش‌فشانی نداشته‌اند و یکباره فعال شده و فوران کرده‌اند.

* نیازمند استقرار دستگاه‌ها و تجهیزات مدرن و پیشرفته‌ای هستیم

سید رمضان موسوی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و زمین‌شناس اظهار کرد: قله آتش‌فشانی دماوند قله‌ای جوان و بسیار فعال است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر این آتش‌فشان فعالیت دارد و در زمان‌های مختلف گازهای مختلفی از آن بیرون می‌زند که افراد صعود کننده به قله آن می توانند آن را ببینند، خاطرنشان کرد: اینکه دماوند یک کوه آتش‌فشانی فعال است درست بوده اما در مورد اینکه این قله آتش‌فشان فوران می‌کند، مردم نباید نگران باشند به‌دلیل اینکه کاملاً مشخص نیست.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بیان کرد: اگر زمان دقیق فوران آتش‌فشان را بخواهیم برای چند روز یا چند ساعت قبل بدانیم نیازمند استقرار دستگاه‌ها و تجهیزات مدرن و پیشرفته‌ای هستیم.

البته حتی اگر نظرات و تحقیقات نشان از عدم فوران و انفجار این کوه در حال حاضر داشته باشد نباید این امر را ساده انگاشت و بررسی‌ها را ادامه نداد و باید پایش این کوه آتش‌فشانی به‌صورت مداوم انجام شود چراکه در دنیا عواملی مانند زلزله کوه‌های آتش‌فشانی را به مرحله فوران کشانده‌اند.

مسئولان و متولیان امر باید به هوش باشند که زلزله احتمالی تهران و فعال شدن گسل آن منطقه می‌تواند از عواملی باشد که این دیو سپید خفته را بیدار کرده و با وقوع لرزش زمین این کوه مواد و گدازه‌های خود را به بیرون بریزد و انفجار و فورانی که دو کوهنورد در فیلم خود به آن پرداخته و در حال حاضر عده‌ای آن را از روی هیجان دانسته‌اند رخ دهد.

بررسی همه ‌جانبه و همیشگی موضوع آتش‌فشان دماوند و مقابله با این پدیده طبیعی موضوع پراهمیتی است که لزوم مشارکت همه دستگاه را می‌طلبد که تا اقدامات پیشگیرانه‌ای در این مورد اتخاذ شود و به قول علی‌اصغر یوسف‌نژاد نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی مسئولان کشور این امر را ساده نگیرند که به موضوع دریاچه ارومیه و بحث ریزگردها دچار شویم.

امید است که مسئولان استان مازندران هم در ارتباط با این موضوع تدابیر و اقدامات ویژه‌ای را به‌طور مداوم انجام دهند که در صورت احتمال این واقعه در هر زمان با اطلاع‌رسانی به‌موقع به مردم و تخلیه مناطق تحت تأثیر در استان از خسارات جلوگیری شود تا بعد از وقوع این پدیده باز هم شاهد غافل‌گیری‌ مسئولان و متولیان که زمان حوادث و مسائلی طبیعی در استان رخ می‌دهد نباشیم.