خزرخبر: تاکنون مازندران از تب کریمه کنگو جان سالم به در برده است ولی به تأکید کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه بهداشت و سلامت، به دلیل تهدیدات فرار و نظیر ضعف‌های نظارتی قبل و حین کشتار دام و وجود کشتارگاه‌های غیرمجاز، زنگ خطر شیوع بیماری کشنده وارداتی کریمه کنگو در مازندران همواره طنین‌انداز است.

شروع فصل گرم سال و شیوع حشرات ریزی همچون کنه بر روی پوست نشخوارکنندگانی همچون، گوسفند، گاو، شتر و ... بیماری ویروسی خطرناکی به اسم «تب خونریزی دهنده کریمه- کنگو» مدتی است فضای همراه با نگرانی را در کشور فراهم کرده است.

این بیماری کشنده ویروسی بوده و شایع‌ترین ناقل‌ها کنه‌ای به نام هیالوما است،«کریمه- کنگو» یک بیماری مشترک انسان ودام بوده و ناقل آن کنه‌ای است که در قسمت‌های تاریک و گرم بدن حیوانات نشخوارکننده جای گرفته است و خطر انتقال بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو به انسان براثر کشتار غیرمجاز دام در منازل و یا معابر عمومی و استفاده نکردن از دستکش برای تمیز کردن گوشت در خانه افزایش می‌یابد.

لزوم نظارت بر روند کشتار دام در سه مرحله

شمس علی هادی زاده معلم رئیس نظام دامپزشکی مازندران می‌گوید: بیماری تب کریمه کنگو یک بیماری وارداتی است که از طریق دام‌هایی که به کشور وارد و در کشتارگاه‌های کشور ذبح می‌شود شیوع پیداکرده است.

وی، در ادامه خاطرنشان کرد: اگر سیستم نظارت بر کشتارگاه‌های در سه مرحله بازدید دام قبل از کشتار، نظارت و بررسی در حین کشتار و نظارت و بررسی در بعد از کشتارگاه دقیق عمل کند در چنین مواقعی وزارت بهداشت نیاز نمی‌بیند که با حساسیت به این بخش ورود پیدا کند.

رئیس کمیسیون تخصصی کشاورزی آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی مازندران، تصریح کرد: یکی از علل شیوع این بیماری این است که بازدید دام‌ها قبل از کشتار به‌ درستی انجام‌ نشده است درعین ‌حال سازمان دامپزشکی کشور با نظارت بر این قسمت از کار خود می‌تواند زمینه آرامش مردم را از مصرف گوشت فراهم کند.

هادی زاده معلم، ضمن اعتقاد به وارداتی دانستن بیماری خونریزی دهنده تب کریمه- کنگو، افزود: مشکل عمده ما این است که متأسفانه قیمت دام‌های وارداتی و نهایتاً گوشتی که از این دام‌ها تهیه می‌شود پایین‌تر از بهای تمام‌شده گوشت‌های دامداری‌های کشور است که در چرخه کشتار و عرضه به مصرف‌کننده، سود بیشتری نصیب عوامل این میان خواهد شد.

رئیس نظام دامپزشکی مازندران، اظهار کرد: متأسفانه شاهد مراکزی از عرضه و فروش گوشت در برخی شهرهای استان هستیم که گوشت را باقیمت نازل‌تر از قصابی‌ها و مراکز عرضه به مردم می‌فروشند درحالی‌که اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی دقیق به مصرف‌کننده نمی‌شود که این گوشت مربوط به دام‌های وارداتی است.

هادی زاده معلم، افزود: مصرف‌کننده هم به دلیل بهای نازل آن و پندار اینکه این ارزانی نکته مثبتی است مبادرت به خرید می‌کند درحالی ‌که مصرف‌کننده باید بداند محصولات را از فروشگاه‌های معتبر و مراکزی که ذبح با نظارت می‌شود تهیه کنند و از فروشگاه‌های زیر پله‌ای و غیرمجاز و دام‌هایی که اصالت آن مشخص نیست خریداری نکنند.

وی، بابیان اینکه در کشور ما ارزان فروختن جرم نیست، ادامه داد: هیچ ‌وقت فکر نمی‌کنیم در ارزان‌فروشی یک کالا و محصول باید به عدم اصالت محصول و اصالت فروشنده شک کرد؛ اگر تولید کننده مبادرت به فروش ارزان یک محصول می‌کند از کیفیت آن می‌زند لذا لازم است مطالعه و ریشه ‌یابی شود که ارزانی چه نسبتی با میزان کیفیت محصول دارد!

رئیس نظام دامپزشکی مازندران، تصریح کرد: وقتی شرایط بازار به سمت رکود می‌رود و قدرت خرید مصرف‌کننده پایین می‌آید رغبت به خرید کالای ارزان بیشتر می‌شود و متأسفانه این دیدگاه که می‌توان کالایی ارزان با بهترین کیفیت تولید کرد در تناقض باهم هستند.

مسئولان جلوی تخلفات بهداشتی در صنایع غذایی را بگیرند

هادی زاده معلم، خاطرنشان کرد: در عرضه باقیمت ارزان تولیدکننده این اصالت را برای کالایش قائل نیست زیرا بازار مصرف شفاف نیست و منطق بر بازار مصرف حاکم نیست و تولیدات زیر پله‌ای این منطق را گرفته و تولیدات واحدهایی که نظارت نمی‌شوند به سود بیشتر فکر می‌کنند و لذا به تخلف روی می‌آورد.

وی، با تأکید بر اینکه مسئولان ما باید جلوی تخلفات بهداشتی در صنایع غذایی را بگیرند، گفت: هر یک از بخش‌های نظارتی چه معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت و سازمان دام‌پزشکی در بحث فرآورده‌های خام دامی با نظارت درست می‌توانند آرامش خاطر را برای مردم فراهم کنند.

مدیرکل دامپزشکی مازندران، در بخش دیگری با اشاره به شیوع بیماری ویروسی خونریزی دهنده تب کریمه – کنگو در کشور، گفت: یکی از علت‌های دیگری که موجب شیوع این بیماری می‌شود نقص در پست‌های قرنطینه دامی کشور است زیرا با قرنطینه درست از ورود دام‌های مبتلابه ویروس جلوگیری خواهد شد.

هادی زاده معلم، اذعان کرد: دام‌های ما مبتلابه ویروس کریمه- کنگو نیستند زیرا اقداماتی همچون حمام‌های ضد کنه و سم‌پاشی تقریباً برای صد درصد دام‌های ما انجام‌شده است. این بیماری از دام وارداتی است و برخی از این دام‌ها در همان نقطه صفر مرزی کشتار شده و وارد کشور می‌شود.

وی، بابیان اینکه نظارت در کشتارگاه‌های ما خوب است ولی مطمئناً ایده آل نیست، گفت: برای حفظ سلامتی مردم و جامعه می‌طلبد این نظارت را ایده آل کنیم اقدامات ما باید پیشگیرانه باشد نه آنکه آسیب ایجاد شود و بعد بخواهیم به دنبال درمان و رفع مشکل باشیم.

خطر کشتارگاه های زیرزمینی و غیرمجاز

 ۲۰ کشتارگاه سنتی در مازندران وجود دارد و علاوه بر این شمار زیادی کشتارگاه زیرزمینی و غیرمجاز در مناطق کوهستانی و روستاهای مازندران فعالیت می‌کند که سلامت مردم را تهدید می‌کند،هم‌اکنون ظرفیت کشتار سالانه یک شیفت کاری کشتارگاه‌های صنعتی فعال است ۴۵ هزار رأس دام سنگین و ۳۳۰ هزار رأس دام سبک است و کشتارگاه‌های سنتی فعال موجود استان عوارض زیست‌محیطی زیانباری برای جامعه دارند.

به تأکید کارشناسان، تبدیل همه کشتارگاه‌های سنتی به صنعتی در مازندران برای سرمایه‌گذاران مقرون‌ به ‌صرفه نیست و باید با تعطیلی کشتارگاه‌های سنتی نسبت به تجمیع کشتارگاه‌های صنعتی در مناطق برنامه‌ریزی کرد.

در شهرستان‌های نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، عباس‌آباد، تنکابن و رامسر در غرب مازندران ۹ کشتارگاه سنتی فعالیت دارد که متأسفانه فرآیند خدمات‌دهی این مراکز عرضه گوشت طبق اظهارنظر مسئولان بهداشتی و زیست‌محیطی چندان مناسب نیست.

کارشناسان اعتقاددارند که فرآورده‌های گوشتی باوجود برخورداری از عناصر مغذی، محیطی مستعد برای رشد میکروب‌ها بوده و به‌ آسانی و با شتاب در معرض فساد قرار می‌گیرند، بنابراین تمامی مراحل تهیه، توزیع و مصرف گوشت باید با نظارت و کنترل بهداشتی انجام شود.

به گفته این کارشناسان، بسیاری از بیماری‌های مشترک میان انسان و دام از طریق مصرف فرآورده‌های گوشتی که به‌ صورت غیربهداشتی کشتار و توزیع می‌شوند به افراد جامعه انتقال می‌یابد، به‌ گونه‌ای که این بیماری‌ها سلامت جامعه را مورد تهدید قرار داده است.

از سوی دیگر متخصصان علم پزشکی بر این باورند که حدود ۷۰ درصد از ۴۰۰ نوع بیماری شناخته‌ شده بین انسان و دام مشترک هستند،ضوابط سخت و دست و پاگیر برخی از ادارات مانند حفاظت محیط‌ زیست و منابع طبیعی و آبخیزداری برای موافقت با ساخت کشتارگاه را از دیگر عوامل محقق نشدن به ‌موقع این مهم در این مناطق بیان کرد.

بر اساس مطالعات معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران این کنه‌ها آلوده به ویروس تب کنگو هستند که به ‌صورت خاموش می‌تواند دام‌های سنتی را تهدید کند ،محسن اعرابی معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران درباره تب کریمه کنگو می‌گوید: تب کنگو به دلیل نداشتن علائم ظاهری همانند کاهش وزن و یا شیر در دام، برای دامداران نیز وجود کنه آلوده به ویروس تب کنگو تا حد زیادی مورد بی‌اعتنایی قرار می‌گیرد و مبارزه با آن نیز جدی گرفته نمی‌شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران افزود: باکم شدن یارانه سم‌پاشی مبارزه با کنه در دولت گذشته، دامپزشکی نیز امکان سم‌پاشی برای مبارزه با این ویروس را در تمام دام‌ها ندارد و باید دامداران خودشان مراقبت جدی داشته باشند.

وی یکی از مراقبت‌های جدی در برابر کنه را له نکردن کنه‌ها با دست از سوی دامداران اعلام کرد و از آن‌ها خواست تا از کشتن کنه به‌ صورت سنتی (له کردن با دست) پرهیز کنند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه تاکنون موارد مشکوکی از بیماری تب کنگو در این استان مشاهده نشده است، بر مراقبت‌های دامپزشکی و خرید گوشت از مراکز خرید مجاز و خودداری از ذبح دام در خیابان‌ها و معابر عمومی به‌ صورت سنتی نیز تأکید کرد.

مازندران حدود ۳ میلیون رأس دام سبک و سنگین دارد که در دام سبک رتبه نهم و دام سنگین رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است، در این استان سالانه افزون بر ۶۳ هزار تن گوشت قرمز تولید می‌شود به‌ طوری‌ که حدود ۸ درصد تولید این مواد پروتئینی کشور در مازندران انجام می‌شود و این خطه شمال کشور رتبه پنجم ملی را در تولید گوشت قرمز داراست.

تب، سرگیجه، سفتی گردن، دردپشت، سردرد و فتوفوبی (ترس از نور) تهوع، استفراغ و گلودرد در ابتدا وجود داشته باشد و با اسهال و درد عمومی شکم توأم می‌شود که در صورت حاد شدن احتمال وجود خون در مدفوع نیز وجود دارد.