خزرخبر: نشست اعضای فعال شبکه تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی مازندران و تنی چند از کارشناسان و دوستداران محیط زیست و معترضان به کشتار پرندگان مهاجر به‌ویژه در فریدونکنار، ازباران و سرخرود، با اصحاب رسانه مازندران در بنیاد حریری بابل برگزار شد تا بار دیگر به یکی از مسائل مهم حوزه محیط زیست در فصل مهاجرت پرندگان پرداخته شود؛ موضوعی که به قول نفیس سعادتی یکی از فعالان کهنه‌کار تشکل‌های زیست‎محیطی، به‌اندازه کافی با محیط زیست در این زمینه «بگومگو» داریم و باید به نقطه پایانی برسیم.

نماینده شورای هماهنگی شبکه تشکل‌های مردم‌نهاد مازندران صید و کشتار بی‌رحمانه پرندگان مهاجر را یکی از چالش‌های مهم زیست‌محیطی در کشور دانست و گفت: دو مبحث درباره کشتار پرندگان مطرح است؛ یکی به‌لحاظ اقتصادی و دیگری از نظر اجتماعی، باید ببینیم که چند درصد از معیشت مردم از راه صید است و مباحثی ازجمله پرنده‌نگری، بیماری‌های مشترک بین انسان و طیور، ضرورت حفظ گونه‌های در حال انقراض و وجود 800 آب‌بندان در مازندران نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.

* کشتار پرندگان در فریدونکنار یک آبروریزی ملی است

داریوش عبادی معتقد است : نباید بیش از این اجازه بدهیم تا نام فریدونکنار که یک برند معتبر در تولید برنج است به نامی ناخوشایند و یک سیاه‌چال برای پرندگان مهاجر تبدیل شود.

وی بار دیگر بر این نکته تأکید دارد : واقعاً چه تعدادی از افرادی که پرندگان مهاجر را شکار می‌کنند، نیازمند این کار هستند، باید قبول کنیم که وضعیت کشتار پرندگان در فریدونکنار، سرخرود و ازباران به یک آبروریزی ملی تبدیل شده است.

این فعال محیط زیست بیان می‌دارد : اگر مسئولان همچنان دست روی دست بگذارند و محیط زیست همچنان مسئله دست چندم باشد، اوضاع همین خواهد بود که اکنون در تالاب‌ها و دامگاه‌های مازندران می‌بینیم.

* بگذاریم پرندگان به حیات عادی خود ادامه دهند

عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران می‌گوید: دامگاه‌داری یک معضل دیرینه است و حتی افرادی را داریم که 150 سال است این روش صید پرندگان در خانواده آنها وجود دارد.

محمود قاسم‌پوری تأکید دارد : در گذشته نیز پرندگان مهاجر شکار می‎شدند و چیز تازه‌ای نیست اما اکنون با آمدن وسایل ارتباط جمعی جدید، مستندسازی زیاد شده است.

وی اظهار می‌دارد : باید ببینیم ظرفیت‌های منطقه چیست تا جایگزینی برای کشتار بی‌رحمانه پرندگان پیدا کنیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران معتقد است که بهترین راه حل فرهنگ‌سازی است و باید به این نقطه برسیم که پرندگان سرمایه‌های طبیعت هستند و باید به حیات عادی خود ادامه بدهند، نه حیاتی که عده‌ای سودجو و متخلف برای آنها رقم می‌زنند.

* نیازمند حاکمیت قانون هستیم

یک از اعضای تشکل‎های مردم‌نهاد محیط زیست و منابع طبیعی مازندران می‌گوید: باید یک راهکار اساسی بیابیم، مسائل اقتصادی نیز وجود دارد، برخی‌ها اصلاً اعتقادی به شکار غیرمجاز و کشتار پرندگان ندارند، آنها تنها به اقتصاد می‎اندیشند.

مسعود مولانا اظهار می‎دارد :که چاره‌ای جز این نداریم که حاکمیت قانون اعمال شود و مسئولان ارشد مازندران و به‌طور مستقیم شخص استاندار باید وارد عمل شود تا این جنایت هولناک و این کشتار بی‌رحمانه از بین برود.

* برای دامگاه‌داران پروژه جدیدی تعریف کنیم

مسئول انجمن حامیان محیط زیست بابلسر می‌گوید: باید به منطقه بیائیم و واقعیت‌ها را از نزدیک ببینیم، آن‌چه در گفت‌وشنودها و در فضای مجازی وجود دارد گاهی با واقعیت فاصله دارد.

کعبه توسلی با بیان اینکه نیازمند گره‌گشایی این موضوع از طریق شغل جایگزین هستیم، بیان می‌کند: باید برای دامگاه‌داران که عمری را به شکار پرندگان مهاجر پرداخته‌اند، پروژه جدیدی داشته باشیم.

وی معتقد است که باید از طریق دادستان و ضابطان قضایی و هم با کمک دهیاران، بخشداران و ائمه جمعه در شهرهایی منتفع از تالاب و دامگاه‌های ازباران، فریدونکنار و سرخرود، مشکل کشتار پرندگان مهاجر را حل کنیم.

این فعال محیط زیست البته تأکید می‌کند که تاکنون مسئولان مرتبط در شهرستان‌ها نسبت به کشتار پرندگان مهاجر سکوت کرده‌اند و این سکوت باید بشکند.

* 90 درصد فعالیت در دامگاه‌ها برای کسب درآمد است

یکی از کارشناسان محیط زیست از جامعه دانشگاهیان اظهار می‎دارد که بحث شکار پرندگان مهاجر را در دامگاه‌ها، آببندان‌ها و دشت و تالاب‌ها داریم.

علی نیکپور می‌گوید: به‌عنوان مثال اگر در دامگاه‌ها 300 شکارچی داریم، در آببندان‌ها 600 و در دشت 6 هزار نفر داریم که به شکار پرندگان مهاجر می‌پردازند و نگاه اقتصادی هر کدام از آنها به موضوع شکار نیز متفاوت است.

وی می‌افزاید: 90 درصد فعالیت در دامگاه‌ها برای شکار پرندگان(سود) در پاییز و زمستان است و 10 درصد آنها برای تفریح شکار می‌کنند و در شب‌دام‌ها نیز تا 90 درصد برای تفریح و تا 10 درصد برای سود است.

* نمی‌توان صید را از مردم جدا کرد

کارشناس مسئول اداره حیات وحش اداره‌کل محیط زیست در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه محیط زیست در زمینه ساماندهی صیادان و پایان دادن به کشتار پرندگان آن‌هم با روش‌های مدرن، چه راهکار جدیدی را پیشنهاد می‌دهید، می‌گوید: نمی‌توان صید را از مردم جدا کرد، در تالاب‌های فریدونکنار، سرخرود و ازباران مردم مالکیت بر عرصه را دارند و به‌طور سنتی معیشت آنها از همین طریق است، لذا باید ساز و کاری شکل بگیرد که هم مردم منتفع شوند و هم محیط زیست مناطق حفاظت‎شده خود را داشته باشد.

ربیعی با اشاره به اینکه دامگاه‎داران از روش‌های مدرن هم‌چون دام هوایی، غاز دام و شب‎دام برای صید استفاده می‌کنند، اظهار می‎دارد که محیط زیست با این روش‌های غیر متعارف مخالف است.

* مردم باید حاکمیت محیط زیست بر پرندگان را بپذیرند

وی البته به این نکته نیز اشاره می‌کند که ایجاد دامگاه‌ها سفیدی‌هایی نیز داشته است؛ خیلی از مغازه‌ها، مجتمع‌ها و تشکل‎ها نام همین دامگاه‌ها را بر خود نهاده‌اند اما در عین حال می‌بینیم که عده‌ای به بهره‎برداری غیرمجاز از دامگاه‌ها پرداخته‌اند.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه هنوز روزانه محیط‌بانان برای حفاظت از گونه‌های جانوری هدف گلوله تفنگ‌های متخلفان قرار می‌گیرند، می‌افزاید: باید یک ابزار و ساز و کاری شکل بگیرد که مردم حاکمیت محیط زیست بر پرندگان را بپذیرند.

کارشناس مسئول اداره حیات وحش اداره‌کل محیط زیست در پاسخ به این سؤال ما که آیا به‌نظر نمی‎رسد نوع و ماهیت شکار و صید در مازندران از حد معیشت فراتر رفته و به سوداگری تبدیل شده است، بیان می‌کند: بله، در سایر مناطق به این شکل و دسته‌جمعی به شکار نمی‌روند، اینکه عده‌ای هم‌زمان به‌صورت گروهی و آن‌هم به‌عنوان مثال در 100 تالاب و آببندان با خاصیت قرق‌شکنی حاضر شوند، حجم عظیمی را تشکیل می‌دهند و آن‌هم در زمانی که تنها 10 محیط‌بان در همان مناطق داریم.

وی می‌افزاید: در این شرایط به‌نظر می‎رسد که صیادان چند گونه از پرندگان که در بقای آنها مشکلی ایجاد نمی‌کند را در حد متعارف و با روش‌های سنتی صید کنند و گونه‌های حمایت‌شده را صید نکنند.

ربیعی تصریح کرد: می‌خواستیم با دامگاه‌داران به تفاهم برسیم، با آنها صحبت کردیم اما گویا هر چه شناخت آنها از پرندگان بیشتر شد، بیشتر به دنبال گونه‌های مهم رفتند به‌طوری که از آنها غاز پیشانی سفید، اردک سر سفید و اردک بلوطی گرفتیم.

* تغذیه‌دهی در تالاب‌ها جای سؤال دارد

مسئول اداره حیات وحش اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران در پاسخ به سؤال خبرنگار ما درباره اینکه آیا غذا دادن به پرنده‌های مهاجر در جایی که دسترسی به مواد غذایی دارند، صحیح است و مانع از حیات طبیعی آنها نمی‎شود، اظهار می‌دارد: تغذیه‌دهی در تالاب‌ها یکی از اقداماتی است که جای سؤال دارد زیرا تالاب‌ها سرشار از مواد غذایی برای پرندگان هستند، در جایی باید به پرندگان غذا بدهیم که شرایط بحرانی باشد، دامگاه‌داران به پرنده‌ها غذا می‌دهند که آنها جای دیگری برای تغذیه نروند و در آنجا شکار نشوند!

این مسئول با اینکه پروانه شکار ممنوع است، می‎گوید: در سال‌جاری حتی یک پروانه شکار صادر نکردیم، اما سال‌هایی داشتیم که حتی تا 10 هزار پروانه شکار نیز صادر می‎شد.

* جوانانی که آمدند تا به کشتار پرندگان «نه» بگویند

دو جوان رکابزن به نام‌های عرفان رشیدی و کمال راستخانه اهل مریوان، یک هفته پیش با شعار «نه به کشتار پرندگان مهاجر» از تالاب زریبار مریوان در استان کردستان مسافت بیش از یک‌هزار کیلومتری را طی کردند تا خود را به تالاب فریدونکنار در مازندران برسانند.

آنها از دیدن دام‌های عجیب و غریب در مکان‎هایی که قرار است پرندگان مهاجر در آنها آرام بگیرند، شوکه و نگران شدند و با خود عهد کردند که اگر این حرکت آنها در فریدونکنار پاسخی نداد؛ یک کمپین راه بیندازند و موضوع را جهانی کنند.

* مسئولان سکوت می‌کنند

تالاب و دامگاه‌های سرخرود، ازباران و فریدونکنار در محدوده جغرافیایی شهرستان‌های بابلسر، محمودآباد و فریدونکنار قرار دارند، آن‌چه درباره کشتار بی‌رحمانه پرندگان مهاجر در فریدونکنار سخن می‌گفته می‎شود در واقع متعلق به سه منطقه و سه شهرستانی است که عده‌ای نه برای تفریح و معیشت بلکه برای سوداگری، به شکار خارج از دایره قانون و طبیعت دست می‎زنند و مرکز و بازار اصلی فروش آنها نیز در فریدونکنار است.

گونه‌هایی چون اردک سرسفید، اردک سرحنایى و اردک بلوطی که از پرندگان در معرض انقراض و حمایت‌شده بین‌المللى هستند، در دام صیادان اسیر می‌شوند، این در شرایطی است که مسئولان محلی به‌دلیل فشارها و بعضاً تهدیداتی که از سوی عده‌ای سودجو متوجه آنها می‎شود، سکوت اختیار کرده‌اند تا جایی‌که یکی از فرمانداران همه تخلفات را انکار می‌کند و خیلی ساده از کنار آن می‌گذرد!