خزرتیترخبر: در دوران پر تنش اقتصاد کنونی، اشتغال و بیکاری امروز، توجه به معیشت و کسب و کار حلال برای مردمان سرزمین ما به دغدغه مهم هر روز تبدیل شده است و همین امر موجب شده است تا مردان با اراده و توانمند گلوگاهی برای کسب روزی حلال، با دکل بندی، دوئل مرگ و زندگی کنند.

دکل، یک سازه بلند بوده که معمولا به صورت خرپا (lattice tower) است و از آن برای نگه‌داری خطوط پرفشار دربالای زمین (overhead power line) استفاده می‌شود؛ دکل ها به صورت قطعات پیش ساخته قابل مونتاژ ساخته می‌شوند.

دکل بندی شغل مهارتی و پرخطر است و کار دکل بند نصب دکل های بزرگ انتقال برق و مخابرات است و به همین دلیل دکل بندها به طور معمول در خارج از محدوده شهری و مسکونی فعالیت دارند و ساعت ها برای بستن دکل برق یا مخابرات بر روی دکل هستند.

تا اواخر سال ۹۱ دکل بندی در قوانین و مقررات کشور به عنوان شغل محسوب نمی شد و در فهرست مشاغل تعریف شده سازمان تامین اجتماعی قرار نداشت و حتی شغل آزاد نیز شناخته نمی شد و از سال ۹۱ در این فهرست قرار گرفته است و به همین دلیل دکل بندان از بسیاری از حق و حقوق بیمه ای و تامین اجتماعی بی بهره بودند و تحت عناوین مختلف دیگری بیمه می شدند.

دکل بندی در ایران از سال های قبل از انقلاب تاکنون به عنوان شغل تخصصی گلوگاهی ها در استان مازندران شهرت دارد و بر اساس آمارهای رسانه ای از زمان آغاز دکل بندی در ایران تاکنون بیش از یک هزار دکل بند گلوگاهی در پی سقوط از دکل برق هنگام کار جان باخته و یا مجروح و مصدوم شده و برخی هم دست و پای خود را از دست دادند.

با وجود همه مشکلات و تلفاتی که از ناحیه شغل دکل بندی عاید گلوگاهی ها شده است؛ مردان و جوانان این دیار به دلیل عدم فراهم نبودن زمینه های اشتغال در این شهرستان همچنان به شغل دکل بندی مشغول هستند و صدها نفر گلوگاهی در نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور به کار دکل بلندی مشغول هستند.

روی آوردن گلوگاهی ها به دکل بندی، قصه امروز و دیروز مردم این دیار نیست بلکه گلوگاهی ها از قبل از انقلاب و در زمانی که متخصصان و کارشناسان مختلف صنعت برق از سوئد، آلمان و فرانسه راهی کشورمان شدند تا صنعت برق در کشورمان قوت گیرد؛ مردان گلوگاهی به دلیل نبود شغل مناسب در کنار متخصصان مشغول این کار شدند و همراه و همگام با دکل متخصصان خارجی به این کار روی آوردند و با تبحری که از خود نشان دادند در زمان اندکی، مهارت این کار را فرا گرفته و اکنون دکل بندی در ایران و حتی برخی از کشورهای همسایه توسط جوانان دکل بند گلوگاهی در حال انجام است.

جان باختن بیش از ۲۰۰ دکل بند در گلوگاه و وجود  بیش از یک‌هزار نفر مصدوم و مجرح دکل بندی و حادثه های مختلف سقوط از ارتفاع، برق گرفتگی و شکستن دست و پا امروز به خبرهای دردناک اما عادی برای مردم گلوگاه تبدیل شده است.

سالهاست که این مردم، مشکلات و معضلات خود در دکل بندی را فریاد می کنند و هر بار با وجود قول های مساعد و تلاش برای رفع معضلات، بر مشکلات آنان افزوده می شود.

پیمانکاران توجهی به دکل بندان ندارند

کار کردن در ارتفاع برای ما مشکل نیست چرا که بسیاری از ما از همان کودکی و ۱۱ و ۱۲ سالگی به کار دکل بندی پرداختیم و این کار با زندگی ما عجین شده و گره خورده است اما پایمال شدن حق و حقوق مان و مشکلات اقتصادی این روزها کمرمان را شکسته است،رنج ما از نداری نیست بلکه همه درد و دادمان از بی عدالتی است؛ بی عدالتی هایی که توسط برخی پیمانکاران اتفاق افتاده و حقوقی که پایمال و نابود می شود.

این سخنان مردی است که سالهاست از کودکی به دکل بندی مشغول است و کار در ارتفاع ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری و راه رفتن بر روی سیم و طناب های دکل برایش همچون راه رفتن ما بر روی سنگ فرش خیابان است.

عمو اصغر از مردان گرم و سرد چشیده روزگار است که اگر چه دستان زمخت و قاچ قاچ شده اش بیانگر کارهای سخت است؛ اما می گوید: سختی کار دکل بندی بالاست اما برای ما سختی ندارد و داد ما از توجهی پیمانکاران به دکل بندان، مشخص نبودن زمان کار و محروم ماندن زن و زندگی ما از حداقل هاست.

می گوید: فریاد ما برای جوانان امروز است که همچنان به کار دکل بندی مشغول هستند و همچنان درگیر بی توجهی ها و شب نخوابیدن و خستگی همیشگی شده اند؛ فریاد می زنیم تا این جوانان به حق و حقوق شان برسند.

عمو اصغر با بیان اینکه در اصلاح کار در ارتفاع بیش از یک متر به کار در ارتفاع معروف است اما اینجا دکل بندان ما ۲۰۰ تا ۲۰۰ برابر آن  در ارتفاعات ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری مشغول کار هستند و از تعلق گرفتن سختی کار خبری نیست، در چند سال گذشته ۱۴ میلیارد تومان برای دکل بندان گلوگاه اختصاص یافت که به حق یا ناحق عده ای از این اعتبارات استفاده کردند و برخی از دکل بندان از این بی نصیب ماندند.

عمو اصغر گفت: همه خانواده های جان باختگان دکل بند که حق شان بود و باید از این اعتبارات استفاده می کردند به حق و حقوق خود تا حدودی رسیدند؛ برخی از صدمه دیدگان هم بخشی از این اعتبارات را دریافت کردند و در این برخی از افراد تصادفی هم از اعتبارات برخوردار شدند و متاسفانه هستند عده ای از دکل بندان که به حق و حقوقی نرسیدند.

بیمه اصلی ترین مشکل خانواده های دکل بند

اجحاف و ظلمی که در طول سال های مختلف بر خانواده های دکل بند روا شده است تمامی ندارد و بیمه دکل بندان همچنان مهمترین مشکل خانواده ها است که باید رسیدگی شود،اینها را رقیه قلعه، همسر یکی از دکل بندان می گوید و ادامه می دهد: با بیان اینکه همسرم حدود ۳۰ سال دکل بند است و تنها ۶ ماه بیمه در کارکرد و عملکرد بیمه ای خود دارد.

وی با بیان اینکه اکنون در آستانه ۶۰ سالگی و سختی کار گذشته، ناتوانی بر همسرش حاکم شده است و باید چاره اندیشی شود تا تکلیف بیمه مشخص شود، گفت: متاسفانه برخی از پیمانکاران اصلا توجهی برای بیمه کارگران قائل نیستند و با وجود اینکه همسرم در شرکت های مختلف برق و مخابرات با پیمانکاران متعدد کار کرده است؛ اکنون که بیمه را می بینم از یکسال تنها یک ماه تا ۵۰ روز بیمه دارد و خیلی از سال های بیمه ندارد.

قلعه گفت: اتحادیه دکل بندان گلوگاه در راستای سروسامان دادن به دکل بندان کارهای خوبی را انجام داده است و امیدواریم در ادامه راه کاری برای این افراد با سابقه بالای دکل بندی شود تا در آستانه بازنشستگی به حق و حقوق خود برسیم.

ستاره به ستاره و بام به بام کار کردن

اصطلاحی عجیب برای کار سخت دکل بندان؛ ستاره به ستاره و بام به بام کار کردن اصطلاحی است که در بین دکل بندان معروف است و این تنها در واژه و کلمه نیست؛ بلکه دکل بندان از آخرین ستاره های بامدادن که نوید بخش صبحی دیگر است تا ستاره شبانگاهان به دکل بندی مشغول هستند.

دکل بندی می گفت: در تاریکی شب برای دکل بندی اعزام شده و در تاریکی هم برای استراحت برمی گردیم و در گرما و سرمای طاقت فرسا ساعتها و در برخی موارد بدون استراحت کار می کنیم.

محمد موجرلو می گوید: ستاره به ستاره و بام به بام کار کردن دکل بندان؛ اصلاحی ناخوشایند برای کار سخت و اجحاف در حق دکل بندان است و سالهاست که باقی مانده است و شرایط را برای همه دکل بندان سخت تر از کار سخت کرده است چرا که بعد از نماز صبح و زمانی که هنوز خورشید طلوع نکرده است افراد به کوه و جنگل می زنند و بعد از اذان مغرب و زمانی که شب و تاریکی بر همه جا گسترانیده شد بر می گردند و بعد از صرف شام و شستن لباس های کار روزانه، دیگر وقتی برای استراحت نمی ماند و دوباره صبح خروس خوان باید برای دکل بندی اعزام شوند.

وی بیان داشت: ساعتها کار کردن، در برخی روزها و ماهها ۱۶ ساعت کار مداوم بدون استراحت، بدون وقفه و بدون هیچ نوع تعطیلی در ماه، با روح و روان افراد بازی می کند و برخی از دوستان و همکاران ما جلوی چشم ما سقوط کردند و کشته و یا مجروح شدند و این شرایط خوبی نیست که بتوان مرگ و جان باختن دوست و همکار خود را دید و دوباره به کار ادامه داد.

موجرلو گفت: یکی از دکل بندان که فردی شاد و آرام بود با همین سختی کار و عدم وجود پزشک، روحیه اش را از دست داد و از بلندی پرت شد و جان باخت اما متاسفانه کسی این  مسائل را نمی بیند که در کنار سختی کار دکل بندی، بچه ها روحیه شان را با ماهها دوری از خانواده و زن و فرزند، از دست می دهند و باید این بازسازی روحیه انجام شود.

جایگاه اجتماعی و شغل مناسب نیاز مردم گلوگاه است

سید عمران موسوی مهندس برق شاخه انتقال و توزیع با اعلام اینکه کسی که در قله کوه و در ارتفاع ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری مشغول دکل بندی است با جان خود بازی می کند و این سختی کار دکل بندان قابل تصور نیست.

وی که خود سالها بعنوان دکل بند همزمان با تحصیل در دانشگاه مشغول کار دکل بندی بوده است؛ سختی کار دکل بندی و مشقت های آن را خارج از تصور عنوان کرد و یادآور شد: سختی کار دکل بندان بسیار بالا است و آنچه به واقع در حال انجام است با آنچه گفته و نوشته می شود قابل قیاس نیست.

موسوی گفت: جایگاه اجتماعی و شغل مناسب نیاز مردم گلوگاه است و باید بدانیم دکل بندانی که مملکت ما را آباد کردند و ۹۰ درصد دکل های برق و مخابراتی توسط همین فرزندان گلوگاهی ایستاده و قد علم کرده است؛ اما بسیاری از این حق و حقوق ها پرداخت نمی شود و باید مشکلات در این راستا را مراجع رسمی بررسی کنند.

وی افزود: اکنون که ایران اسلامی در برق خودکفا شده است، دکل بندان برای دکل بندی مخابرات در نقاط مختلف داخل کشور و حتی دکل های برق و مخابرات خارج از کشور مشغول فعالیت هستند؛ اما همچنان از حداقل ها محروم هستند و باید چاره ای اندیشیده شود.

عباسقلی عظیمی رئیس شرکت تعاونی دکل بندی در گلوگاه و از دکل بندان نیز بیان داشت: از دو سال گذشته تاکنون و با راه اندازی اتحادیه دکل بندان گلوگاه، تعداد عضویت اعضا به ۲۷۰۰ نفر رسیده و برای۲۴۰۰ نفر هم کارت هوشمند صادر شده است.

وی در مورد فعالیت های این اتحادیه گفت: در سال جدید و برای اقدام اول ۱۰۰ هزارتومان کمک هزینه با عنوان سبدکالا در اختیار افراد اعضای اتحادیه قرار گرفته است که در مرحله اول ۲۰۳۰ نفر از این سبد کالا بهره مند شدند و ۴۳۰ نفر هم در مرحله دوم از این سبد کالا استفاده کردند و مابقی در دست انجام است و تلاش داریم تا سری دوم سبد کالا را برنامه ریزی کنیم.

عظیمی اظهار کرد: تلاش برای رفع مشکلات دکل بندان با قوت در دست بررسی، انجام و رفع مشکلات است و در همین راستا در سال جدید با قوت بیشتری وارد کار شده ایم و علاوه بر توزیع سبد کالا با رایزنی های انجام شده، افراد دکل بند بالای ۶۰ سال با یکسال بیمه بازنشسته می شوند.

وی با اشاره به در دستور کار بودن بازنشستگی دکل بندان گفت: براین اساس با همکاری وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی مقرر شد تا دکل بندان بالای ۶۰ سال با یکسال بیمه بازنشسته شوند و براساس کارکردی که دارند از بازنشستگی مربوطه براساس قانون بهره مند شوند.

این مسئول با اعلام اینکه علاوه بر دکل بندان بالای ۶۰ سال که تاکنون ۱۶۰ نفر ثبت نام شده اند و پرونده ها در دست بررسی است؛ تلاش داریم تا مصدومان دکل بند هم از مستمری برخوردار شوند؛ خاطر نشان کرد: در این راستا بسیاری از افراد دکل بند گلوگاه از ناحیه دست و پا دچار قطع عضو هستند و یا ویلچرنشین شده اند که این افراد در مرحله بعدی با برآورد اعتبار بازنشسته شده و یا از بیمه ازکارافتادگی برخوردار می شوند.

اینجا در گلوگاه، همه زندگی ها با دکل بندی گره خورده است و خانواده ای را سراغ نداری که دکل بند نداشته باشد؛ مردانی با اراده قوی و پولادین بر فراز دکل های بلند برق و مخابرات با فاصله ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری از زمین و بازی با سیم کار آسانی نیست؛ اما این مردانی که رزقشان به طناب مرگ گره خورده است از این ارتفاع نمی ترسند و دغدغه اصلی شان رسیدن به حق و حقوق است.