خزرتیترخبر: ایستادن فردی پشت چراغ قرمز با لباس مندرس و رنگ و رفته، تکیه دادن به عصای شکسته‌ و صورت پر از چروک، نشستن در سر چهارراه با یک بچه دو یا سه ساله با صورت کثیف و گریه‌های بی‌امان صحنه‌ای نیست که روزانه در رفت و آمدهای شهری از دید شهروندان پنهان بماند.

پدیده تکدی‌گری در شهرهای گردشگرپذیر و ساحلی مازندران سبب ایجاد چهره کریه در این مناطق شده است و مسافران و شهروندان هر روز شاهد جمعیت زیادی از کودکان زنان و مردان به ظاهر معلولی هستند که با وضعیتی ژولیده و چهره‌ای نامتعارف سعی در به دست آوردن مبالغی می‌کنند و این امر در فصول بهار و تابستان بیشتر مشهود است.

* بازی گرفتن احساسات و عواطف شهروندان

افرادی که سعی دارند کودکان و زنان غیر بومی را به صورت گروهی با لباس‌های مندرس و کثیف به‌سمت خیابان‌های پرتردد شهرها گسیل دارند تا با به بازی گرفتن احساسات و عواطف شهروندان و مسافران پیمانه پر پولی در ساعت‌های پایانی روز در اختیارشان قرار گیرد.

حال اینکه باید از خود پرسید گناه این کودکانی که باید همانند همسالان خود در نخستین سال‌های عمرشان به بازی‌های کودکانه بپردازند، اما امروز دست گدایی و نیاز به سوی هر رهگذری دراز می‌کنند چیست؟

مگر نه اینکه پدیده تکدی‌گری سرآغاز آسیب‌های اجتماعی فراوانی بوده و آبستن بسیاری از نابسامانی‌ها است؛ پس کجا هستند متولیان برخورد با این قشر از جامعه؟

* از بین رفتن حرمت و کرامت انسان‌ها

پرواضح است که پدیده تکدی‌گری علاوه بر نازیبا کردن چهره شهر سبب از بین رفتن حرمت و کرامت انسان‌ها، ایجاد آلودگی‌های بهداشتی و حتی نابسامانی‌ها و آسیب‌هایی می‌شود که کسی را یارای مقابله با این حوادث در جامعه‌ای که تجلی عدالت و امید محسوب می‌شود، نیست.

بر اساس نظر کارشناسان بسیاری از انواع تکدی‌گری بر اساس عوامل روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به‌وجود آمده و در حقیقت گدایی یک زائده اجتماعی است که در پیدایش آن عواملی مانند فقدان اشتغال و کار، فقر مادی، پیری، از کار افتادگی، اعتیاد، معلولیت و بیماری و مسائل خانوادگی و همچنین ضعف فرهنگی حاکم بر خانواده متکدیان دخیل هستند.

بدون شک علاوه بر گسترش بزهکاری و تبهکاری توسعه ناامنی اجتماعی و روانی، امکان گسترش بیماری‌های مسری و هزاران معضل و مشکل دیگر به ‌دنبال این پدیده شوم اجتماعی شکل خواهد گرفت که سبب رخوت و سستی جامعه نیز می‌شود.

* کاهش سن تکدیگری زنگ خطری برای جامعه امروز

حدیث گردکلی مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان چالوس تکدی را پدیده‌ای با عنوان درست دراز کردن برای کسب درآمد تلقی کرد و می‌گوید: تکدی‌گری نیز نوعی انحراف اجتماعی محسوب می‌شود که فرد در آن نقش مشخص و بعضا متفاوتی مانند سرقت، روسپی‌گری واسطه‌گری، اعتیاد و ... را برعهده دارد.

تکدی‌گری زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی متعدد قلمداد می‌شود؛ بیشتر بررسی‌های انجام شده از رابطه بین گدایی و اعتیاد بزه‌کاری، خودکشی، می‌خوارگی، روابط جنسی نامشروع، لاابالیگری، سرقت و ... حکایت می‌کند.

بیشتر گدایان در بین سنین بین ۳۱ به ۴۰ سالگی قرار دارند، اما در طول سالیان گذشته به ویژه در شهرهای بزرگ این روند به شدت رو به کاهش است.

* کاهش سن تکدی‌گری در ایران

کاهش سن تکدی‌گری در ایران زنگ خطری برای جامعه محسوب می‌شود، استفاده از کودکان و زنان جوان می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای جامعه به همراه داشته باشد چرا که خطر جرم و اعمال مجرمانه و منکرانه را در جامعه افزایش می‌دهد.

آسیب روانی برای شهروندان به ویژه کودکان، بروز بیماری‌های رفتاری( ایدز، هپاتیت و ...)، انتقال بیماری‌های مسری و عفونی مانند سل، مالاریا و ...( با توجه به اینکه تعدادی از متکدیان از کشورهای شرقی هستند) و عدم رعایت بهداشت فردی و بهداشت محیط محل زندگی آنان باعث انتقال حشرات و بندپایان (کک، شپش و ... )به جامعه می‌شود.

گردکلی در پایان با تاکید بر اینکه جمع آوری متکدیان توسط شهرداری و ایجاد گرمخانه برای استقرار آنها امری بدیهی و ضروری است، گفت: اقداماتی مانند ویزیت بیماران، معاینات دندانپزشکی، مراقبت‌های بارداری، مشاوره و تغذیه مشاوره درمانی از جمله اقدامات بهداشتی است که می‌تواند در گرمخانه ها صورت بگیرد.

* شناسایی سر دسته  توزیع‌ کننده متکدیان

محمد گلچین‌مهر رئیس بهزیستی چالوس نیز با تاکید بر اینکه باید سردسته این افراد که اقدام به توزیع افراد متکدی در شهرهای مختلف مازندران می‌کنند، شناسایی شده و برابر قانون با آنان برخورد شود، می‌گوید بحث ساماندهی متکدیان تمام ارگان‌های ذیربط باید وارد عمل شود البته در این راستا اداره بهزیستی مسئولیت ساماندهی معلولان متکدی و یا کارتن خواب را عهده دار است.

بسیاری از متکدیان در قالب کودکان کار دارای خانواده هستند و سازمان بهزیستی هیچ گونه مسؤولیتی در قبال این افراد ندارد.

یکی از راهکارهای اساسی موقتی رفع این معضل دراین زمینه ایجاد گرمخانه است جمع‌آوری و غربالگری متکدیان بتوان این موضوع را تا حدی ساماندهی کرد.

* تعطیلی گرمخانه در پاس‌کاری مسئولان

با فراهم کردن چنین امکاناتی می‌توان به افرادی مانند کودکان خیابانی و زنان بی‌سرپرست که در سطح شهر اقدام به تکدی‌گری می‌کنند سرو سامان داد، اگرچه در سال‌های گذشته گرمخانه‌ای به مرکزیت شهرستان نشتارود برای غرب استان مازندران در نظر گرفته شد که بر اساس آن قرار بود هر شهرستانی حق السهم خود را بدهد اما به دلیل عدم اختصاص بودجه و عدم عمل به تعهدات این گرم‌خانه تعطیل شد.

قرار است مانوری برای جمع آوری متکدیان و معتادان برگزار شود،اداره بهزیستی نیز در کنار سایر نهادها در این مانور شرکت خواهد کرد و ما وظیفه خود می‌دانیم تا جامعه هدف خود را ساماندهی کنیم و در این راستا در سه ماهه نخست امسال ۱۲ مورد ساماندهی متکدیان صورت گرفت اما در بحث ساماندهی متکدیان همه دستگاه‌ها باید همکاری لازم را انجام دهند.

وظیفه عمومی است تا با تدبیر اساسی در جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان کوشیده شود، زیرا در نگاه نخست ممکن است خود متکدی مقصر نباشد چرا که بر اساس نیازی که داشته وارد این مسیر شده است بنابراین باید منشأ بر اساس این معضل بزرگ اجتماعی را در یافت تا بتوان در کنار تأمین خوراک و پوشاک آنها به توانمندسازی این قشر نیز اقدام کرد.

* توانمند‌سازی و ارائه آموزش بر اساس منشور حقوق شهروندی

کلام آخر اینکه اگر چه تکدی‌گری از دیدگاه قانون جرم محسوب می‌شود اما می‌توان با اجرای طرح ساماندهی آنها در قالب توانمند‌سازی و ارائه آموزش بر اساس منشور حقوق شهروندی از سوی همه دستگاه‌ها و نهادها اعم از کمیته امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی، شهرداری، دادگستری، نیروی انتظامی و ... صورت بگیرد و از همه مهم‌تر اینکه این فرهنگ در میان مردم نیز نهادینه شود تا از کمک‌های بی‌هدف به این اشخاص خودداری کند تا در این‌صورت شاید شاهد ایجاد فضای مناسب و درخور شان برای شهروندان باشیم.