خزرتیترخبر:طی سال‌های گذشته با وجود آنکه بیش از نیمی از مرکبات کشور در مازندران تولید می‌شود؛ اما نبود برند، ضعف بسته‌بندی مناسب و فقدان صنایع تبدیلی مطلوب موجب شده تا این استان به جایگاه واقعی خود در بازارهای جهانی نرسد.

بر اساس آمارها، سالانه بیش از 2.5 میلیون تن مرکبات در این استان تولید می‌شود که بیش از نیمی از آن در بازار داخلی مصرف و تنها بخش اندکی یعنی تنها 105 تن از آن صادر شده است.

سهم اندک مازندران از صادرات مرکبات

در حالی‌که استان مازندران با 2.5 تن تولید سالانه مرکبات، رتبه نخست تولید در کشور و رتبه هفتم دنیا را به خود اختصاص داده است، اما ضعف در مدیریت این ظرفیت بالقوه که قطعه‌ای ثابت از پازل هویت اقتصادی این استان است موجب شده است تا در مقابل سهم این استان از صادرات مرکبات، رقمی ناچیز نگاشته شود.

هادی ایزدی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران اظهار کرد:طی سال‌جاری از 600 هزار تن نارنگی تولیدی در استان، 70 درصد از آن برداشت شده است.

وی افزود: از یک‌میلیون و 700 هزار تن پرتقال تولیدی در استان طی سال‌جاری نیز تاکنون 10 درصد آن برداشت شده است.

اختلاف یک‌ماهه زمان برداشت مرکبات میان شرق و غرب استان

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران خاطرنشان کرد: آغاز برداشت پرتقال در شرق استان از اوایل آبان‌ماه و در غرب استان با کمی تأخیر، اوایل آذرماه انجام می‌گیرد.

این مسئول با بیان اینکه پیش‌بینی کل تولیدات مرکبات استان مازندران طی سال‌جاری مشابه سال گذشته و در حدود 2.5 میلیون تن است، گفت: هم‌اکنون صادرات به کشورعراق به‌ تدریج در حال انجام ست.

نوسانات ارزی برای باغداران هم مشکل‌ساز شد

ایزدی در خصوص عمده‌ترین مشکلات حال حاضر باغداران استان، پاسخ داد: طی سال‌جاری با توجه به نوسانات ارزی عمده‌ترین مشکل باغداران استان، افزایش هزینه‌ها و قیمت ادوات مورد نیاز است که براساس دلار نرخ‌گذاری شده است و در مقابل عدم افزایش قیمت مرکبات نسبت به سال گذشته است که موجب نارضایتی و کاهش سود آنان شده است.

کاهش 2 هزار هکتاری باغات درجه سوم مرکبات پس از یخبندان سال 95

وی در خصوص مقایسه اراضی زیر کشت مرکبات سال‌جاری نسبت به سال‌های گذشته که با توجه به خسارت‌های برف، محتمل بنظر می‌رسد؛ بیان کرد: در این خصوص ما کاهش سطح باغات درجه 3 مرکبات را پس از خسارت سرمای سال 95 به میزان دو هزار هکتار را داشتیم که خوشبختانه بخش قابل توجهی از آن به باغ‌های سیاه ریشه و زراعت‌های گوناگون، تبدیل شده است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در خصوص وضعیت سورتینگ‌های استان اعلام کرد: واحدهای سورتینگ با تشکیل تعاونی زنجیره تولید و عرضه، ساماندهی و مسئولین فنی آن‌ها نیز دوره‌های آموزشی جدیدی را گذرانده‌اند که پایش این واحدها، با همکاری جهاد و واحد بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران در حال انجام است.

این مسئول با بیان اینکه ارقام مرکبات مازندران، برای تازه‌خوری مناسب هستند؛ گفت: کشورهای همسایه ایران، مشتری میوه‌های تازه هستند و ارقام مرکبات مازندران، برای صادرات به کشورهای همسایه، به‌ویژه روسیه بسیار مناسب است.

رتبه هفتم مازندران در میان 150 کشور تولیدکننده مرکبات

ایزدی در خصوص سهم مازندران از ارقام گوناگون مرکبات در بازارهای داخلی و جهانی پاسخ داد: استان مازندران حدود 50 درصد مرکبات کشور را تولید می‌کند و این در حالی است که علیرغم آن‌که حدود 150 کشور در جهان، تولید مرکبات دارند؛ مازندران به تنهایی، رتبه هفتم تولید را در بین کشورها دارد.

مرکبات از دغدغه‌های جدی مازندران است

عبدالله مهاجر رئیس اتاق بازرگانی مازندران نیز اظهار کرد: مرکبات یکی از دغدغه‌های استان است به این دلیل که 50 درصد از تولید مرکبات کشور در این استان صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه حدود 2.5 تن پرتقال و نارنگی و 200 هزار تن کیوی در استان تولید می‌کنیم؛ افزود: امسال هم مثل سنوات گذشته، دولت در واقع آمده است وعده‌هایی را در حوزه رفع مشکلات این بخش، که در همین راستا بر اساس مأموریتی که استاندار سابق استان به اتاق بازرگانی داده بود بنا شد تا در برنامه ششم ما به سطح 3 میلیارد دلار در صادرات برسیم.

علیرغم تنظیم سند توسعه صادرات تاکنون حمایتی انجام نشده است

رئیس اتاق بازرگانی مازندران خاطرنشان کرد: ما بر این اساس، بسته‌ای که در 28 مردادماه سال‌جاری، به استانداری در این خصوص تنظیم و ارسال کردیم که تا به امروز که 27 آبان‌ماه است جلسه‌ای در خصوص بررسی این بسته و پیگیری و حمایت‌های از آن در جهت افزایش میزان صادرات استان و رسیدن به هدف مشخص شده، برگزار نشده است.

این مسئول ادامه داد: با توجه به اینکه در فصل مرکبات قرار داریم و زمانش چه در برداشت و چه در صادرات در این ایام است، شاهد اتفاقی در این‌باره نبوده‌ایم.

وضعیت مطلوب قیمت در بازار کیوی تا نابسامانی‌های ادامه‌دار در بازار مرکبات

مهاجر عنوان کرد: ما در بحث صادرات کیوی، شرایط خوبی را داریم که هم اکنون در انبارها و باغات بیش از 4 هزار تومان خرید و فروش می‌شود و در انبارهای آماده صادرات این رقم به بیش از 7 هزار تومان هم می‌رسد که رقم مناسبی است.

عدم تحقق وعده‌های دولت طی سال‌جاری

وی با بیان اینکه از آنجا که رقم تولید مرکبات در استان رقم بالایی است دولت باید حمایت‌های لازم را انجام دهد، اضافه کرد: بنا بود برخی وعده‌ها طی سال‌جاری محقق شود که از جمله این وعده‌ها آن بود که حداکثر تا پایان نیمه نخست امسال، با توافقاتی که با دولت انجام شده بود، معافیت حقوق گمرکی در صادرات برداشته شود که متاسفانه تا به امروز محقق نشده است.

هزینه‌های جانبی و تعهدات ارزی دو سنگ بزرگ پیش‌پای صادرات مرکبات

رئیس اتاق بازرگانی مازندران متذکر شد: علیرغم اینکه امضای روسای جمهور ایران و روسیه پای توافقات انجام گرفته وجود دارد اما سر باز زدن دولت روسیه به دلیل اینکه بخشی از آن توافقات را وزرات صنعت و معدن ایران روی آن خط کشیده است، شاهد هستیم که این خلأ بسیار جدی است.

این مسئول با بیان اینکه مشکل بعدی که این روزها با آن درگیر هستیم، تعهدات ارزی در خصوص مرکبات است؛ تصریح کرد:هزینه‌های جانبی که برای مرکبات ایجاد می‌شود در کنار تعهد ارزی که وزرات صنعت‌ و معدن کشور دارد مطالبه می‌کند، کار را برای صادرات مرکبات سخت کرده است.

صادرات مرکبات دست‌وپا شکسته در حال انجام است

مهاجر با بیان اینکه هر چند صادرات مرکبات کم‌وبیش به دلیل افزایش نرخ ارز در حال انجام است، گفت:اما آنچه که ما انتظار داشته و داریم و این زمینه را به‌عنوان اتاق بازرگانی برای صادرات به کشورهای منطقه به ویژه روسیه فراهم کرده‌ایم، اما متاسفانه این موانع دست و پاگیر اجازه آن‌چنانی را به ما برای ورود و توسعه صادرات نمی‌دهد.

وی تأکید کرد:انتظار بخش خصوصی از دولت آن است که همان چیزی را که تعهد کرده است و آن چیزی را که ما به عنوان مشکلات این بخش گفتیم و آن‌ها پذیرفته‌اند؛ پای کار بیایند و کمک کنند تا رفع شود.

عمده‌ترین مشکلات حال حاضر صادرکنندگان

به گفته رئیس اتاق بازرگانی مازندران مهمترین مشکلات حال حاضر این بخش را حمل‌ونقل، تعهدات ارزی و حقوق گمرکی است که اگر این مشکلات از پیش پای صادر کنندگان بر داشته نشود، صد سال دیگر هم اگر در خصوص مشکلات پرسیده شود، پاسخ همین چند مشکل خواهد بود.

علیرغم رشد صادرات استان پیش‌بینی ما بیش از این بود

مهاجر تصریح کرد: با تمامی این موارد و مشکلات موجود، ما به نسبت هفت ماهه سال گذشته، بیش از 8.5 درصد رشد را در صادرات شاهد بودیم که پیش‌بینی ما با توجه به افزایش نرخ ارز، چیزی حدود 30 درصد بود که به‌دلیل عدم تحقق موارد اشاره شده، این مهم حاصل نشده است.

پای صنایع تبدیلی در مازندران می‌لنگد

وی در خصوص وضعیت صنایع تبدیلی در استان پاسخ داد: قطعا ما صنایع تبدیلی در استان داریم؛ اما این صنایع به دلیل عدم توجیه اقتصادی غیر فعال‌اند و کار نمی‌کنند.

رئیس اتاق بازرگانی مازندران با توضیح اینکه برخی از میوه‌هایی که ما داریم مثل تامسون، برای صنایع تبدیلی، خیلی کالای مناسبی نیست؛ افزود: آن‌چه که ما در استان تولید مازاد داریم شامل پرتقال و تامسون می‌شود، که از لحاظ کیفیتی برای صنایع تبدیلی موجود در استان قابل قبول نیست و به دلیل عدم صرفه اقتصادی، موفق به جلب رضایت آنان نخواهیم شد و می‌بایست جهاد کشاورزی استان به عنوان متولی اصلی این بخش تدبیری کند.

این مسئول با بیان اینکه پرتقال و تامسون ما علیرغم میزان کمیت بسیار مطلوبی که دارد، دارای شرایط کیفی خیلی مطلوبی برای صادرات نیست؛ اظهار کرد: اما به دلیل آنکه کالای دیگری هم برای صادرات در دسترس ما نیست؛ لذا باید آن را طرح موضوع کنیم.

تغییر ذائقه بازار جهانی در خرید مرکبات

مهاجر افزود: گونه‌های جدیدی از مرکبات در حال پرورش در اقصی نقاط دنیا است که غالب گرایش و ذائقه مشتریان به سمت آن جلب می‌شود، همانگونه که با ورود پرتقال جنوب به بازار کشور، ورق برای انتخاب گزینه بر می‌گردد و این مسئولیت جهاد کشاورزی است که با شناسایی گونه‌های مورد توجه، نسبت به افزایش سطح زیر کشت آن گام بر دارد.

وی ادامه داد:با توجه که استان مازندران یک استان کشاورزی است باید صنایع تبدیلی را به عنوان یک اصل در صدر توجهات خود قرار دهیم، باید تکنولوژی‌های روز دنیا را به استان بیاوریم تا از این ظرفیت استفاده کنیم.

برای بقا در بازار جهانی دست ما برای بسته‌بندی خیلی باز نیست

رئیس اتاق بازرگانی مازندران در خصوص اینکه ضعف در صنعت بسته‌بندی نیز یکی از دلایل عدم موفقیت در صادرات مرکبات استان محسوب می‌شود، اظهارنظر کرد: صنایع دستی امروزه با سال‌های قبل خیلی فرق کرده است.

وی افزود: صنایع بسته‌بندی ما در حوزه صادرات قابل قبول است و بدین گونه نیست که به عنوان یک نقیصه در صادرات مطرح باشد؛ اما در جای دیگر، که مدیریت هزینه برای رقابت در بازار صادرات است، دست ما خیلی باز نیست.

رئیس اتاق بازرگانی مازندران با اشاره به روند رو به رشد صادرات استان طی سال‌های اخیر، یادآور شد:طی حداکثر تا سه سال گذشته، رقم صادرات استان به 250 میلیون دلار صادرات می‌رسید که امروز به 500 میلیون دلار رسیده است.

امسال قیمت مرکبات پای درخت چند؟

مهاجر در خصوص قیمت حال حاضر مرکبات در استان گفت:هم اکنون بالای درخت، پرتقال را با قیمت 1200 تا 1700 تومان خریداری می‌کنند، نارنگی بالای 2 هزار تومان خریداری می‌کنند که نسبت به سال گذشته، تقریبا افزایش 50 درصدی را نشان می‌دهد.

نکته پایانی

گفتنی است سالانه 4.5 میلیون تن مرکبات در کشور تولید می‌شود که مرکبات تولید شده مازندران شامل پرتقال، نارنگی، لیموترش، گریپ فروت و لیموشیرین و ارقام زینتی، با میزان 2.5 میلیون تن سهم به‌سزایی از آن را شامل می‌شود.

به‌ دلیل عدم وجود انبارهای فنی و استاندارد، کمبود صنایع تبدیلی و فرسوده شدن ماشین‌آلات کارگاه‌های آب‌میوه‌گیری، نبود وسایل حمل‌ونقل دارای شرایط مطلوب و استاندارد و همچنین عدم توجه ویژه به مسائل بسته‌بندی که یکی از نکات اساسی جهت صادرات محصولات کشاورزی است سالانه بخش قابل توجهی از میوه‌های تولید شده استان با وجود کیفیت و کمیت مناسب، ضایع شده و خسارت هنگفتی را به تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان این محصول وارد می‌کند؛ معضلاتی که هر ساله تکرار و تکرار می‌شود و گویی بنا نیست گره‌ای از آن باز شود!