به گزارش خزرتیترخبر و به نقل از فارس، روستائیان به عنوان مهم‌ترین عنصر خودکفایی از دیرباز در تولید محصولات مختلف کشاورزی و دامی و همچنین ارزش افزوده کالاهای تولید نقش موثری داشته‌ و دارند که باید در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته، زمینه‌ای فراهم شود تا از مهاجرت روستائیان به شهرها جلوگیری شود.

لازمه جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها ایجاد اشتغال و رفع بیکاری است و در این راستا همه مسئولان، دغدغه اشتغال‌زایی دارند، اما آنچه به سرانجام نمی‌رسد، ایجاد اشتغال پایدار و درآمد مناسب برای افراد بیکار شاغل در روستاها است.

شهرستان نکا با دارا بودن 116 هزار نفر جمعیت، در شرق مازندران واقع شده است و دارای دو بخش هزارجریب و مرکزی با 126 روستا و جمعیتی بالغ بر 60 هزار نفر است که ایجاد اشتغال برای این افراد به عنوان بیش از نیمی از جمعیت این شهرستان از دغدغه‌های مهمی است که مورد توجه مسئولان قرار گرفته است تا چاره‌اندیشی شود.

در این راستا مساعد نبودن شرایط زندگی در برخی از موارد همچون  راه، مسکن روستایی، آب، اشتغال، تحصیل و ... از مسائلی است که روستائیان را رنج می‌دهد و روستائیان معتقدند که وقتی رفاه، اشتغال و منابع درآمدی مناسبی نباشد چرا بماند و لذا مهاجرت به شهرها، حاشیه‌نشینی، روی آوردن به مشاغل کاذب، کارگری روزمزد و دست‌فروشی در شهرها را بر ماندن در روستاها، بیکاری و درآمد مناسب نداشتن، ترجیح می‌دهند.

در این بین مهم‌ترین دغدغه روستائیان ایجاد اشتغال برای جوانان است که معتقدند شرایط مناسب برای درآمدزایی جوانان در روستاها وجود ندارد و جوانانی که روزی با تولیدات دامی، کشاورزی، صنایع دستی و ... برای خود و خانواده درآمدزایی می‌کردند اکنون مجبور هستند برای گذران زندگی، ایجاد اشتغال و درآمد کافی و تحصیل به شهرها بروند و نوعی مهاجرت به شهرها از روستاها قوت بگیرد.

علی یدالهی یکی از روستائیان منطقه  افزود: وقتی رفاه، اشتغال و منابع درآمدی مناسبی نباشد چطور می‌توان به ماندگاری در روستاها امیدوار بود، ایجاد درآمد پایدار تنها بخشی از مشکلات است که دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مناسب و مشاغل خانگی بسترهای لازم اشتغال را فراهم کند که این عامل می‌تواند با وجود کشاورزی و دامداری در منطقه هزارجریب، منبع درآمد خوبی برای روستائیان باشد.

وی با اعلام اینکه در دوره‌ای از زمان نه‌چندان دور، هزارجریب نکا مهد علما و نخبگان بوده و با دارا بودن حوزه‌های مختلفی در روستاهای منطقه، به تربیت علمای دینی اهتمام داشته است، می‌گوید: در کنار مشکلات زیرساختی و اشتغال، روستاهای ما از فقر فرهنگی هم رنج می‌برند و حوزه های علمیه که روزی با وجود آیات طبرسی، آیت‌الله لائینی، آیت‌الله لیموندهی، آیت‌الله محمدی و... که روزی با علم‌آموزی در منطقه مهد علم و دین‌مداری در جامعه بودند اکنون به فراموشی سپرده شده و تمام حوزه‌های علمیه هزارجریب تعطیل و یا به حالت نیمه‌تعطیل درآمده است و باید در این راستا فرهنگ‌سازی شود.

* مهاجرت معکوس به روستاها برای تفریح و خوش‌گذرانی

یدالهی معتقد است اکنون در هزارجریب مقوله‌ای به‌عنوان مهاجرت معکوس قوت گرفته است اما این مهاجرت تنها برای دوره‌ای از فصل گرما و استفاده از این منطقه بکر جنگلی به عنوان تفرج‌گاه و خوش‌گذرانی تبدیل شده و نیازهای اولیه در منطقه برای استفاده عموم مردم فراهم نیست و از حداقل‌های راه، آب، جاده دسترسی و مهمتر از همه اشتغال برای ماندگاری محروم هستیم.

وی با اعلام اینکه همه مردم از روستاها رفتند و در برخی از روستاها تنها یک یا دو خانوار در طول فصل سرما زندگی می‌کنند، می‌گوید: در حالی‌که دارای نعمات ارزشمند خدادادی در راه، آب، جنگل، زمین کشاورزی و ... هستیم، از دارا بودن درآمد پایدار به‌عنوان اساس ماندگاری در روستاها محروم هستیم و باید بدانیم تا پول و درآمد کافی در روستاها نباشد نمی‌توان جوانان را به زور در روستاها نگه داشت.

طاهره احمدی با اشاره به اینکه در گذشته وجود صنایع دستی همچون گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی، نمد، چادرشب، صنایع چوبی و ... منبع درآمد خوبی برای زنان و مردان روستاهای ما بود، به خبرنگار فارس، گفت: اکنون این صنایع دستی از بین رفته است و توجهی به این این اشتغال نمی‌شود که در این راستا نیازمند حمایت مسئولان برای تقویت صنایع دستی و ایجاد اشتغال هستیم.

وی می‌گوید: در گذشته خودمان به نوعی از سیر تا پیاز را در باغ و منازل روستایی خود داشتیم و حتی تولیدات و صنایع دستی خود را به شهرها برای فروش ارسال می‌کردیم اما اکنون به‌دلیل وجود کالاهای خارجی، قیمت بالای تولید صنایع دستی داخلی و در برخی موارد حمایت نکردن دولت در ارائه تسهیلات با کارمزد پایین، موجب شده است که قدرت رقابت با کالاهای مشابه چینی را در بازار نداشته باشیم و افراد ترجیح می‌دهند که کالای ارزان چینی مشابه تهیه کنند.

احمدی ادامه می‌دهد: این در حالی است که اگر مواد اولیه ارزان در اختیار ما روستائیان قرار بگیرد می‌توانیم کالای بادوام و ارزشمند صنایع دستی تولید و به بازار عرضه کنیم و حتی قدرت صادرات با کالاهای خارجی داریم و در این راستا علاوه بر ایجاد اشتغال و درآمد پایدار برای منطقه، از مهاجرت جوانان به شهرها جلوگیری کنیم.

وی معتقد است مهم‌ترین راه برای ماندگاری جوانان در روستاها ایجاد تحصیل مناسب در کنار اشتغال است که اگر این دو عامل در روستاها فراهم شود، نه‌نها جوانان به شهرها نرفته و به شغل‌های کاذب نمی‌پردازند بلکه خود مولد و خودکفا شده و نیروی کار از شهرها به روستاها خواهند آمد و خریدار اجناس و کالاهای بادوام و تولید ملی ما خواهند شد.

رضا رمدانی از دیگر روستائیان نیز معتقد است؛ وقتی جوانان و روستاییان نمی‌تواند نیازهای اولیه خود را تامین کند چرا باید بمانند و با مشکلات دست و پنجه نرم کنند؟

وی می‌گوید: در حالی که وعده گازرسانی به هزارجریب داده شد اما علی‌رغم تلاش‌های انجام شده این مسئله در حد شعار ماند که ما هم معتقدیم منطقی نیست که گاز را به ارتفاعات بیاورند اما باید بستری ایجاد شود که روستایی که حافظ جنگل و منابع ملی است برای احیای آن تلاش می‌کند از چوب جنگلی برای زندگی خود  استفاده کند.

* روستائیان هیچ‌گاه موجبات تخریب جنگل را فراهم نکردند

رمدانی معتقد است در طول سال‌های مختلفی که روستاییان در روستاها حاکم هستند هیچ‌گاه شاهد تخریب جنگل توسط آنان نبوده‌ایم که اگر چنین بوده است تا کنون باید جنگل‌های ما از بین می‌رفت که چنین نشد، روستاییان حافظان منابع طبیعی و جنگل هستند و  جنگل را تخریب نمی‌کنند بلکه منابع طبیعی، توسط شرکت‌های بهره‌بردار هدر و از بین می‌رود و تلاشی در این راستا انجام نمی‌شود.

وی می‌گوید: روستائیان ما برای تهیه سوخت حتی اجازه قطع درخت ندارند و برای خرید هیزم و سوخت باید کلی هزینه کنند و در کنار آن از حداقل نیازهای زندگی محروم هستند و با این اوصاف و فراهم نبودن شرایط زندگی اولیه برای روستائیان چگونه می‌توان ماندگاری روستایی را در روستا فراهم کرد؟

محمدی از دیگر روستائیان منطقه نیز می‌گوید: زمانی روستائیان هزارجریب نیازهای اصلی مردم شهر و تغذیه را تأمین می‌کردند اما یک روستایی امروز باید نیازهای خود را ازشهر بیاورد در حالی که بهترین زمین‌ها برای تأمین علوفه و پرورش گیاهان دارویی، دامداری و دامپروری مستعد وجود دارد و تولیدات شیر و گوشت مناسب در برخی از روستاها داریم که باید در این راستا با برنامه‌ریزی مناسب وارد شویم.

فرماندار نکا نیز با اشاره به اینکه ایجاد اشتغال در شهر و روستاها از دغدغه‌های مهم دولت تدبیر و امید است، گفت: رفع موانع سرمایه‌گذاری، اشتغال و توسعه از جمله دغدغه‌های اصلی ما است که با قوت دنبال می‌شود و برای اشتغال‌زایی در روستاها نیز در حال تقویت تعاونی‌ها، ایجاد اشتغال پایدار با فعال کردن پروژه کشت گیاهان دارویی و توجه به توسعه باغات در روستاها هستیم.

جعفر احمدی معتقد است که فراهم کردن شرایط ایده‌آل زندگی در روستا، نیازمند همراهی و همگامی روستاییان است که در این راستا، تغیر الگوی کشت از زراعی به باغی و افزایش درآمدزایی یکی از راهکاریی است که در دستور کار ما قرار دارد و نیازمند همراهی روستاییان هستیم.

وی گفت: در امور زیربنایی و عمرانی روستاها دارای برنامه هستیم در بحث امور زیربنایی و عمرانی برنامه های مختلفی داریم که با شکل‌دهی کمیته‌های مختلف در این زمنیه وارد می‌شویم و همچنین شناسایی ظرفیت‌ها و تقویت زیرساخت‌های روستایی و تاسیسات در دستور کار است  تا با افزایش امکانات در روستاها، شرایط اقتصادی و توسعه‌یافتگی این مناطق فراهم شود.

بخشدار هزارجریب نکا نیز با اشاره به وجود دغدغه‌های مختلف مردمی در زمینه راه، آب، اشتغال و... به خبرنگار فارس، گفت: این مشکلات و معضلات از جمله دغدغه‌های ما نیز است و در این راستا تلاش‌های مختلف انجام شده و راه و آب روستایی در حال بررسی است.

محمد محمدیان با اشاره به ایجاد اشتغال در مناطق روستایی نیز معتقد است: وجود گیاهان دارویی، صنایع دستی مختلف و زمین‌های زراعی با ظرفیت بالا از جمله نعمات الهی برای برخورداری روستاییان هزارجریب از این نعمت است که باید همراه و همگام دولت و مسئولان حرکت کرده و با آنان همراهی کنند.

این مسئول می‌گوید: در گیاهان دارویی بیش از 27 نوع گیاه دارویی در طبیعت هزارجریب نکا شامل بنفشه، اشکو، گل گاوزبان، گزینه، مریم گلی، زاغ زاغی، و... وجود دارد که منبع کسب درآمد است و در این راستا با همکاری دانشگاه بقیة‌الله کارهای تحقیقاتی انجام شده تا با ساخت صنایع بسته‌بندی در این منطقه، در ایجاد اشتغال مناسب برای روستاییان تلاش شود.

محمدیان افزود: طرح تغییر الگوی کشت در روستای سیکا 60 هکتار و در ولام‌ده در بیش از 60 هکتار انجام و روستاییان به کاشت درختان سیاه ریشه اقدام کردند و دولت سال گذشته و امسال نیز 180 میلیون تومان اعتبار مصوب برای تامین نهاده‌های کشاورزی و تامین آب این باغات ارائه داده است که منبع خوب درآمدزایی است و امیدواریم با استقبال روستاییان بتوانیم غالب کشت منطقه را به سمت کشت درختان سیاه‌ریشه سوق دهیم.

وی با اشاره به اینکه پرورش زنبور عسل از دیگر موارد اشتغال در مناطق هزارجریب است که اگر جدی گرفته شود، شاهد درآمدزایی مناسب خواهیم بود، یادآور شد: سالانه 122 تن عسل از زنبورستان هزارجریب تولید می‌شود که باید تقویت شود.

بخشدار هزارجریب نکا ادامه داد: ذخایر معدنی سیلیس که بخش اعظمی از سیمان مازندران را تأمین می‌کند و وجود سنگ گچ و سنگ آهن در هزارجریب و همچننی وجود صنایع دستی از جمله نقاط و موارد اشتغال‌زایی در این مناطق است که می‌تواند با برنامه‌ریزی، در اشتغال و توسعه منطقه تاثیر گذار باشد که این برنامه‌ریزی‌ها انجام شده و تنها با همراهی مردم منطقه امکان‌پذیر است.

وی معتقد است تا زمانی که همه امکانات و زیرساخت‌ها در منطقه فراهم شود اما اقبال عمومی وجود نداشته باشد؛ نمی‌توان کاری برای مردم انجام داد و لذا باید با فرهنگ‌سازی مناسب برای تغییر الگوی کشت، استفاده از ظرفیت‌های باغی، توجه به تولید عسل و منابع زیرزمینی کارهای اساسی و اشتغال‌زایی در منطقه با همراهی و همکاری مردم فراهم شود و در این راستا ما نیز کمک‌کار و همگام با مردم هستیم.

بخشدار مرکزی نکا نیز معتقد است باید تلاش کنیم تا روستاهای ما مولد باشند و صرفاً مصرف‌کننده تولیدات و خدمات شهری نباشند که متأسفانه بیشتر روستاهای ما به‌دلیل برخوردار نبودن از منابع درآمدی کافی به‌شدت به اعتبارات دولتی وابسته‌اند که باید از این حالت خارج شوند.

عقیل محمودی سفیدکوهی گفت: تلاش داریم تا با ظرفیت‌سنجی روستا با کمک دهیاران و شوراها و همراهی مردم و پشتیبانی دولت، روستاها را به سمت خوداتکایی سوق دهیم.

براساس این گزارش، وجود ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بسیاری همچون گردشگری، تجارت، خدمات و صنایع دستی و ... در روستاها در کنار کشاورزی و دام‌پروری بیانگر ظرفیت‌های بالای روستایی است که می‌توان با ایجاد طرح‌های جدید اشتغال‌زایی روستایی با هدف مشارکت روستائیان و شناخت استعدادها و ظرفیت‌های این مناطق، به ایجاد اشتغال خرد، خانگی و تقویت تعاونی‌ها و ایجاد اشتغال اولیه مبادرت کرد که در این راستا باید با استفاده از آن برای توسعه روستاها و ایجاد درآمد پایدار با همکاری کارشناسان و صاحب‌نظران چاره‌اندیشی کرد.

ایجاد اشتغال و درآمد پایدار در روستاها در مرحله اول با همکاری مسئولان و دولت و در گام بعدی نیازمند همراهی و همکاری روستاییان است تا با استفاده از تمام امکانات و ظرفیت‌های موجود برای ایجاد زیرساخت‌های لازم توسعه در روستاها حرکت و برای رفع معضل بیکاری در روستاها به شکل مطلوب، تلاش کرد.